Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

imię własne

Język: polski
EJO 1999, 246 Definicja współczesna

Imię własne (nazwa własna, nomen proprium). Definiuje się je na ogół jako wyrażenie, które może być użyte w zdaniu tylko do wskazania jakiegoś indywidualnego przedmiotu, do wyróżnienia go spośród innych przedmiotów.

Cytaty

Qualitas Nominum in quo est? Bipartita est. Aut enim vnius rei nomen est, et proprium dicitur, aut multorum, et est appellativum.

Jákość Imion w czym jest? Dwojáka jest. Jáko? Abo iż jednej rzeczy imię jest/ i własne jest rzeczone/ ábo wielu/ i jest pospolite.

Quando us mutatur in e, ut Dominus domine. Quando vero in ius, si sint propria nomina, abiecta us, fit vocativus in i, ut Vergilius Vergili. Kiedy przemienia w jáko Pan pánie. Kiedy zásię w jeśli są własne imioná, odjąwszy będzie wzywájący w jáko to imię.

Articulus Infinitus tylko ma trzy spadki, ábowiem Imioná własne Krolestw, Xięstw [...] zadnego Artykułu w miánującym i w oskarzájącym spadku, nie máją.

Są też insze Imioná własne dzieci, ták Męskiego ják niewieściego rodzáju, ktore się Irregulariter zmniejszáją, jáko Nino Miásto Giovannino Jasiek, vel Jasieczek [...].

Odpowiedájąc tedy ná pytanie dokąd przełożysz Imionom własnym Cesarstw, Krolestw, i Prowinciy praepozycyą in [...].

Odpowiedájąc tedy ná pytanie dokąd przełożysz Imionom własnym Cesarstw, Krolestw, i Prowinciy praepozycyą in [...].

Imioná własne Cesarstw / Krolestw / Xięstw z miejscá znáczące máją rodzący spadek / insze inne Imioná máją odbierájący [...].

Większy by był dowod z Imion własnych, i pospolitych, znajdujących się, u Starych Dziejo- i Lato-pisow, gdyby kto dla przysługi Ojczyzny, wydał, Wykład Słow (Etymologiam) z dobyciem i wyrażeniem początku onychże.

Tłumaczący [...] jak ma tłumaczyć imiona własne 15, 4. nast.

Nomen substantivum est duplex, imię istotne jest dwojakie: proprium, własne, ut Cracovia, jako Krakow, appellativum, ut Regnum, pospolite jako Krolestwo.

W imionach własnych, zwłaszcza mniej spolszczonych, jak oto: w nazwach gieograficznych i nazwiskach rodowych, zachowujemy podwójne spółgłoski bez względu na wymawianie: jak np. Apollo, Attyka, Chantilly, Halla, Hellada, Jassy, Mekka, Odessa, Otto, Pallas, Saragossa, Sully, Rousseau, Oppert, de Rialle, Corregio, Hellwald, itp.