Historical dictionary
of grammatical terms online

modus imperativus

Language: łaciński
EJO 1999,s. 248 Contemporary definition

Tryb morfologiczny będący wykładnikiem semantycznego trybu woluntalnego. Wyraża rozkaz, prośbę, radę itp., a w zdaniach przeczących zakaz, lub ostrzeżenie

Quotations

Quid est [Modus] Imperativus? Quo utimur in imperando et praecando.

[Co to jest tryb rozkazujący? To taki, którego używamy w rozkazywaniu lub proszeniu.]

Modi quot sunt? Sex: indicativus, imperativus, optativus, potentialis, subiunctivus et infinitivus.

Modi itidem tres: Indicativus, Imperativus, Infinitivus

IMPÉRATIF. Sing. Ama, ou amato, aime, Amato, qu'il aime.

[...]

IMPERATIVUS. Sing. Ama, lub amato, kochaj. Amato niech kocha.

Modi sunt septem. Sposobow jest siedm, [I]ndicativus, Ukazujący, Imperativus, Roska[z]ujący, Subjunctivus, Złączający, Optativus, Żądający, Potentialis, Mogący, Permissi[v]us, Dopuszczający, et Infinitivus, i Nieograniczony.

Trybów jest w polskim języku 4:

1wszy: Bezokoliczny (Infinitivus), [...].

3ci; Rozkazujący (Imperativus), przedstawia on czynność w sposobie rozkazującym, np. znaj, niech zna, znajmy, znajcie, niech znają.

TRYB ROZKAZUJĄCY (MODUS IMPERATIVUS).

Czas teraźniejszy (praesens).

znaj [...].

Rozkazujący, imperativus.

[Verborum Modi] Imperativus. [Słow tryby] Rozkazujący.

Tryb (modus) oznacza stosunek czynności do rzeczywistości i woli mówiącego: a) ★orzekający (oznajmujący, indicativus).b) ★przypuszczający (łączący, coniunctivus), c) życzący (optativus), d) ★rozkazujący (rozkaźnik, imperativus).

Imperativus, p. czasowniki II 3.