terminów gramatycznych online
spójnik
Spójnik. Wyraz pomocniczy pełniący prymarnie funkcję wskaźnika syntaktycznego. Wiąże składniki zdaniowe w zespoły zwane zdaniami złożonymi bądź składniki wyrazowe wewnątrz zdań pojedynczych.
Cytaty
Tryb życzący różni się tylko od trybu oznájmującégo dodaniém jakiégo spójnika.
Między Spojnikami nájszczegulniéj uważać należy następującé. And i, który choćby nájwięcéj było Rzeczowników, abo słów przed ostatnim tylko się kładnie n.p. There was nobody at home but my father, mother, sister and cousin Betty Nikogo nie było w domu, prócz mégo Ojca, mojéj Matki, mojéj Siostry i mojéj krewnéj Elżbiety.
Części mowy nazywają się po polsku i po łacinie, jak następuje:
Iwsza: Wykrzyknik (Interjectio), np. ach! biada! o Boże! o Nieba! Cyt! hopsa! hejda!
IIga: Spojnik (Conjunctio) np. jeśli, że, i, gdy, i t. d.
A. Wyrazy do drugiej części mowy należące dla tego nazywają się Spojnikami, że spajają albo kilka wyrazów w myśl jednę, albo też i kilka myśli w jeden period np. Jeśli ojciec i matka dziś przyjadą, będę się bardzo cieszył. Tu są wyrazy: ojciec, matka, przyjadą, będę się cieszył, przez Spojniki: jeżeli, i, w jednę myśl złączone.
B. Spojniki nie maią źadnej odmiany, prócz że niektóre mogą bydź przedłużone, a niektóre też skrócone, np. że, żeby, ażeby, jeżeli, jeźli albo jeśli.
Mowa ludzka składa się z wyrazów. Wyrazy dzielą się na części mowy, a te są odmienne i nieodmienne. Odmienne 1. Rzeczownik [...] 2. Przymiotnik [....] 3. Zaimek [...] 4. Liczbownik [...] 5. Słowo [...] Imiosłów [...] 7. Przysłówek odmienny: pięknie, piękniej, najpiękniej, nieodmienny: nader, jeszcze, zgoła, Nieodmienne 8. Przyimek [...] 9. Spojnik [...], 10. Wykrzyknik.
Spojnik, spaja wyrazy i frazy poprzedzające z następującemi. Ojciec i matka kochają mię a ja ich.
W sposobie z Pytaniem używającém sie tylko w Trybach Oznajmującym i Warunkowym; dodaje się u końca spójnik że bez Przyrostni lub z Przyrostnią.
W sposobie z Pytaniem używającém się tylko w Trybach Oznajmującym i Warunkowym; dodaje się u końca spójnik że bez Przyrostni lub z Przyrostnią.
W dalszych czasach z Pytaniem, będziem kłaśdź Spojnik że między Słowem a Przyrostkiem słowowym, np. Był-że-m, był-że-ś, i t. d., gdyż sposob ten nie tylko znaczy pytanie, ale niejako naleganie.
By zrasta się jeszcze z rożnemi częściami mowy, a ze spojnikiem i innemi wyrazami nieodmiennemi, jako aby, żeby, gdyby, i t. d. oby, bodajby, i t. d. czyni Tryb Łączący i Życzący.
Spojnik jest wyraz nieodmienny (str. 5.) spaja rozmaite wyrazy w jednę myśl. Spojniki są: 1. Życzenne, złożone pospolicie z by, jako: oby, bodajby, i t. d. 2. Łączące: a, i, też, takoż, i t. d. i złożone z by jako: żeby, iżby i t. d. 3. Rozłączające: abo, lub, lub też, czy-to, już-to, i t. d. 4. Sprzeciwialne: ale, jednak, atoli, przecież, wszelako, i. t. d. 5. Odkładne: aż, także, nakoniec, nawet, i t. d. 6 . Czasowe: dopoki, skoro, skoro tylko, wnet, i t. d. 7 . Przyczynne: bo, bowiem, ponieważ. 8. Wnioskowe: więc, przeto, tedy, dlatego, zatem, i t . d. 9 . Wykładne: to-jest, jako-to, nade wszystko, takiż, i t.d. 10. Przejściowe: z tąd, z resztą, po czém, z czego, gdy więc. 11. Pytanne: czy? czyli? czy-ż, czyli-ż aza? azali? abo, i t. d.
Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.
Co to jest spójnik? [...] Jest to część mowy, która służy do łączenia wyrazów i do oznaczenia stosunku jednego zdania z drugiém.
Jak się dzielą spójniki? [...] 1). Na łączące [...]. 2). Na przeciwnicze [...]. 3). Na wyłączające [...]. 4). Na czasowe [...]. 5). Na warunkowe [...]. 6). Na przyczynowe [...]. 7). Na wnioskujące [...]. 8). Na twierdzące [...]. 9). Na objaśniające [...].