of grammatical terms online
spójnik
Spójnik. Wyraz pomocniczy pełniący prymarnie funkcję wskaźnika syntaktycznego. Wiąże składniki zdaniowe w zespoły zwane zdaniami złożonymi bądź składniki wyrazowe wewnątrz zdań pojedynczych.
Quotations
Tryb życzący różni się tylko od trybu oznájmującégo dodaniém jakiégo spójnika.
Między Spojnikami nájszczegulniéj uważać należy następującé. And i, który choćby nájwięcéj było Rzeczowników, abo słów przed ostatnim tylko się kładnie n.p. There was nobody at home but my father, mother, sister and cousin Betty Nikogo nie było w domu, prócz mégo Ojca, mojéj Matki, mojéj Siostry i mojéj krewnéj Elżbiety.
Mowa ludzka składa się z wyrazów. Wyrazy dzielą się na części mowy, a te są odmienne i nieodmienne. Odmienne 1. Rzeczownik [...] 2. Przymiotnik [....] 3. Zaimek [...] 4. Liczbownik [...] 5. Słowo [...] Imiosłów [...] 7. Przysłówek odmienny: pięknie, piękniej, najpiękniej, nieodmienny: nader, jeszcze, zgoła, Nieodmienne 8. Przyimek [...] 9. Spojnik [...], 10. Wykrzyknik.
Spojnik, spaja wyrazy i frazy poprzedzające z następującemi. Ojciec i matka kochają mię a ja ich.
W sposobie z Pytaniem używającém sie tylko w Trybach Oznajmującym i Warunkowym; dodaje się u końca spójnik że bez Przyrostni lub z Przyrostnią.
W sposobie z Pytaniem używającém się tylko w Trybach Oznajmującym i Warunkowym; dodaje się u końca spójnik że bez Przyrostni lub z Przyrostnią.
W dalszych czasach z Pytaniem, będziem kłaśdź Spojnik że między Słowem a Przyrostkiem słowowym, np. Był-że-m, był-że-ś, i t. d., gdyż sposob ten nie tylko znaczy pytanie, ale niejako naleganie.
By zrasta się jeszcze z rożnemi częściami mowy, a ze spojnikiem i innemi wyrazami nieodmiennemi, jako aby, żeby, gdyby, i t. d. oby, bodajby, i t. d. czyni Tryb Łączący i Życzący.
Spojnik jest wyraz nieodmienny (str. 5.) spaja rozmaite wyrazy w jednę myśl. Spojniki są: 1. Życzenne, złożone pospolicie z by, jako: oby, bodajby, i t. d. 2. Łączące: a, i, też, takoż, i t. d. i złożone z by jako: żeby, iżby i t. d. 3. Rozłączające: abo, lub, lub też, czy-to, już-to, i t. d. 4. Sprzeciwialne: ale, jednak, atoli, przecież, wszelako, i. t. d. 5. Odkładne: aż, także, nakoniec, nawet, i t. d. 6 . Czasowe: dopoki, skoro, skoro tylko, wnet, i t. d. 7 . Przyczynne: bo, bowiem, ponieważ. 8. Wnioskowe: więc, przeto, tedy, dlatego, zatem, i t . d. 9 . Wykładne: to-jest, jako-to, nade wszystko, takiż, i t.d. 10. Przejściowe: z tąd, z resztą, po czém, z czego, gdy więc. 11. Pytanne: czy? czyli? czy-ż, czyli-ż aza? azali? abo, i t. d.
Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.
Co to jest spójnik? [...] Jest to część mowy, która służy do łączenia wyrazów i do oznaczenia stosunku jednego zdania z drugiém.
Jak się dzielą spójniki? [...] 1). Na łączące [...]. 2). Na przeciwnicze [...]. 3). Na wyłączające [...]. 4). Na czasowe [...]. 5). Na warunkowe [...]. 6). Na przyczynowe [...]. 7). Na wnioskujące [...]. 8). Na twierdzące [...]. 9). Na objaśniające [...].
Zdania przydane względem głównego są podrzędnemi (подчинительныя); a zaś główne zdania, połączone między sobą spójnikami, spółrzędnemi (сочинительныя). Spółrzędnemi mogą być także zdania przydane, uważane względem siebie samych, nie zaś w stosunku do głównego.
Zdania dopełniające, zaczynające się od spójnika że, mogą się także skracać na rzeczowniki.
Spójnik łączy pojedyncze wyrazy, lub całe myśli i zdania, przez co przyczynia się do gładkiéj i płynnéj mowy, np. ojciec i syn, żeby miał, toby dał.
Spójnik sam przez siebie prawie nic nie znaczy, i dlatego téż dam nigdy nie bywa używany, atoli w mowie jest koniecznie potrzebny, gdyż ułatwia jéj płynność i przykłada się do jasnéj zrozumiałości i gładkości myśli.
Spójniki, tak jako przysłówki i przyimki są: właściwe i niewłaściwe, pojedyncze i złożone, niektóre z nich dają się skracać lub przedłużać, np. że, iż, jak, tak, żeby, ażeby, jeśli, jeżeli, niśli, niżeli, choć, chociaż i t. d.
Uwaga. Trybom: warunkowemu i życzącemu, w skład których dwa wchodzą wyrazy, t. j. słowo i spójnik, ostatnie w odmianie słowa przeznaczyłam miejsce, jako słowom złożonym.
Spójnik jest to część mowy nieodmienna, która służy do łączenia czyli spajania zdań lub wyrazów, np. Rodzice i Jaś pójdą na wieczór, a Brońcia i Klimcia, ponieważ są maleńkie, zostaną w domu.