Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wymawiać (się), wymówić (się)

Język: polski
Ewolucja terminu

wymowiać, wymowić

Cytaty

Co wadzi ku każdyj figurze z osobna, słów kilka na przykłád przywiéźć, s ktorych by się mogło okazać, jaki dźwięk kazdyj litery jest, i jakoby miała być wymáwiána.

[...] ii Zaś dwoje (mowię krotkié) wymáwiájmy jako gdy mowiem kij, lij, bij, pij.

ij [...] Mało to nie takié jako ii iedno że się nie tak jaśnie wymáwiá oboje jako ii, a k temu może być zarás z drugim wokáliszem wymówiono, czego ii nie może, jako przykłády okazują.

W języku polskim nie ma dwusamogłosek, to jest dwóch samogłosek, któreby obok siebie będąc, jednym tchem się wymawiały. W takim razie jedna z nich przynajmniéj wymawia się oddzielnie; n . p. na-u-ka.

Mecherzyński Karol. "Jak się wymawia, tak się pisze".

Sprawdza się i nie można inaczej pisać, a inaczej wymawiać, bo każde brzmienie ma swój cel wytknięty osobny, jasny i różny w najbliższych nawet tych spółgłoskach z, s, ź, ś, przebija się dokładnie, wszędzie.

Szopowicz Fr. [Franciszek] powiada: "Tak się wymawia jak się pisze".

W razie gdy przyimka jednozgłoskowego zakoń­czonego na spółgłoskę, nie można łagodnie wymówić przed wyrazem, mającym na początku kilka spółgłosek, przydajemy mu głos eufoniczny -e; i tak: za ostro brzmi.

Wielu jednak wymawia nie spółgłoskę z jotą ale po prostu spółgłoskę zmiękczoną, co bywa zwłaszcza pod wpływem wymowy tego języka, z którego wyraz zapożyczono np. słyszymy często debiut, bordiura.

§ 1. Wyrazy składają się z głosek, np. m-a-t-k-a, k-o-ń. Znak, który w piśmie oznacza jedną głoskę, nazywa się literą.

Głoski wymawiamy — litery piszemy.