Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wymawiać (się), wymówić (się)

Język: polski
Ewolucja terminu

wymowiać, wymowić

Cytaty

[...] a, krom punctu, wymawiamy w słowiech, daj, niechaj, uciekaj.

[...] v [= u] gdy jedno, pospolicie samo przez się ma być wymawiano, jako gdy mowię, vbił mię, vlał, vranił, vjął. u wpośrzod słowa piszą albo na końcu gdy mowię nauką, kuna.

Quot sunt [Pronomina] Reciproca? Duo: Sui et Suus. Cur dicuntur Reciproca? Quia respiciunt eam personam [hoc est tertiam] quae proximè praecedit verbum principale in eadem oratione [hoc est, iż się wspák wracáją, do tej persony, ktora máło przedtym byłá wymowiona, albo iż ná one wzgląd máją.]

E [...] Niewieścim to zowią, któré cáłe milczy [...]. Ale [...] przed wokálámi [...] wymawiać się powinno [...]. náp. Creature stworzęnié.

Męskié e Fráncuzi dzielą ná troje. Pierwszé zowią fermé, jákoby zámknięté álbo ściśnióné, dla tego że ná niego nie bárzo ustá otwieráją ále ściśnionymi wymawiáją.

[...] zkąd my kładliśmy czasém th a czasém t nie iżby się tak wymawiać miało, ale iż bliżéj brzmienia tégo wyrazić nie mogliśmy.

Jan jadł jabłka jadowite, on był łagodny. Ostatnie wyrażenie przez wielu za błąd uznane, tém się da usprawiedliwić; iż łatwo język lub gardło w jednakiém położeniu dwie głoski może wymówić.

[…] Tak np. w wyrazach: grab, pan, dzwon, traf — ostatnie spółgłoski wymawiamy twardo, i dla tego się one zowią twardemi; w wyrazach zaś grab', pań, dzwoń, traf', końcoe spółgłoski wymawiamy miękko, i dla tego się one zowią miękkiemi. Widziemy z przytoczonych przykładów, że miękkie spółgłoski, gdy są położone na końcu zgłoski, różnią się od twardych tém, że mają nad sobą kréskę [...].

Ç (c z haczykiem) wymawia się zawsze jak polskie s; ale pisze się tylko w pośrodku wyrazów przed a, o, u; na przykład:

roça (cz. rosa) pole; ale rosa (cz. roza) róża [...].