Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

gradus superlativus

Język: łaciński

Cytaty

DonGl/1542, s. 205

Gradus comparativus, superlativus – stępień przyrownający, przewyszający.

Stat/1568, s. [41]

Superlativus fit ex comparativo praeposita particula Na, ut Hojny/Hojniejszy/Nahojniejszy. Biały/Bielszy/Nabielszy. Interdum pro Na dicunt Naj, ut Najlepszy/Najgorszy/Najwizszy.

Mora/1592, s. [12] A6v [16] Definicja

Quid est [gradus] Superlativus? Qui supera Positivi significationem, valde sive maxime significat, hoc est, supra quem non est comparatio: ut doctissimus, id est valde sive maxime doctus, ze wszystkich najuczeńszy. Sic prudentissimus, najmędrszy.

[Czym jest stopień najwyższy? To taki, który znaczy wiele czy też najwięcej ponad stopien równym, to jest, ponad który nie ma porównania.]
Don/1649, s. [6] ([5]-[6])

Comparationis gradus quot sunt? Tres. Qui? Positivus, ut doctus. Comparativus, ut doctior. Superlativus, ut doctissimus.

Przyrownánia stopniow wiele są? Trzy. Ktore? Przedni/ jáko náuczony. Przyrownájący/ jáko uczeńszy. Przewyzszájący/ jáko nauczeńszy.

Don/1649, s. [116] Definicja

Quid est [gradus] superlativus? Qui supra positivi significationem valde significat, ut doctissimus, id est valde doctus.

[Co to jest stopień najwyższy? To taki, który ponad znaczeniem [stopnia] równego oznacza "bardzo", jak doctissimus, tj. bardzo doctus.]
Woy/1690, s. 13

Superlativus sola particula nay vel na differt a comparativo.

Szum/1809, s. 37

Uwaga. Stopniów jest 3, niski (positivus), wyższy (comparativus), najwyższy (superlativus), np. pięknie, piękniej, najpiękniej; ciemno, ciemniej, najciemniej.

Gddk/1816, s. [217]

[Gradus] Superlativus. [Stopień] Najwyższy.