terminów gramatycznych online
modus
Cytaty
Modus – naznaczenie, obyczaj; indicativus – ukazujący, skazujący, coniunctivus – słączający, optativus – żądający, imperativus – rozkazujący, infinitivus – niezgraniczony, niezagraniczony.
MODI. Indicativus, Miłuię. Imperativus, Miłuy. Optativus, Bodaybych miłował. Subiunctivus, Gdybych miłował vel Jeslibym. Infinitivus, Miłowáć. Potentialis, Rzekłby/Robiłby/ Uczyłby.
Qualitas verborum in quo est? In modis et in formis. Modi qui sunt? Indicativus ut lego: Imperativus ut lege: Optativus ut utinam legerem: Coniunctivus ut cum legam: Infinitivus ut legere. Impersonalis ut legitur.
Jákość słow w czy jest? W obyczáj[ách] i w postáwách. Obyczáje ktore są? Ukázujący jáko czytam: Rozkázujący jáko czytaj: Żądájący jáko obym czytał: Złączájący jáko gdy czytam: Nieograniczony jáko czytáć. Krom osob jáko czyta się.
Verbum, ma cztery Modos, Indicativum, Imperativum, Coiunctivum, Infinitivum: Z ktorych Indicativus z prostá pokazuje i ma wszytkie trzy Personas; Coniunctivus zaś (Subiunctivus) przez pewną Particulam przyłączony bywa, i tákoż ma trzy Personas. Imperativus rozkázuje, i dla tegoż nie ma pierwszej Persony. Infinitivus nie ma żadnej Persony, i dla tegoż názywa się Verbum Infinitum, inne záś Modi zowią się Verbum finitum.
Wyrazy do dziewiątej części mowy należące odmieniają się, a to czworako:
1) Przez Tryby (Modus), np. czytać, czytam, czytaj, czytałbym.
2) Przez Czasy (Tempora), np. czytam, czytałem, czytałem był, będę czytał.
3) Przez Liczby (Numeros), np. czytam, czytamy [...].
Tryb, modus.