Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

modus

Język: łaciński

Cytaty

DE MODIS. O Sposobách.

Sposoby są dwojakie Finitus skończony, ktory pewny czás osobę i liczbę znáczy, jáko Oro modlę się, Oriamo modlemy się, Oramo modliłem się, Oravamo modliliśmy się [...].

Infinitus nieskończony, ktory czás pewny, ále osobę niepewną, i liczbę znáczy, jáko: Parlare gadáć, Godere używáć, Scrivere pisáć.

Quoique l'infinitif n'ait ni le nombre, ni la Personne. Et qu'il ne marque pas ni la manière, ni un tems précis; il ne laisse pas cependant d'être, ou designer le tems present, le passé, ou le futur, quoique non précisement. Car lorsque je dis amare, aimer, je denote bien un temps present, mais non pas un tems précis, et determiné. Nous parlerons plus bas du futur. L'infinitif donc n'a ni nombre, ni Personne.

[...]

Chociaż Infinitivus nie ma ni liczby, nie osob, ani znaczy modum, ani tempus właściwie, jednak może się kłaść, lub oznaczać tempus praesens, praeteritum lub futurum chociaż nie praecisè. Albowiem gdy mowię amare, kochać, wyrażam czas teraźniejszy, ale niedeterminowany. Gdy mowię: Amavisse, kochać było, wyrażam tempus praeteritum, ale także niedeterminowany. O czasie przyszłym mowić wkrotce będziemy. Infinitivus więc niema ni liczby, ni osob.

II. Formy słowotwórcze: 1. ★bezokolicznik (infinitivus); 2. ★imiesłów (participium) [...]; 3. ★tryb (modus) oznacza stosunek czynności do rzeczywistości i woli mówiącego.