terminów gramatycznych online
osoba pierwsza
Osoba. Kategoria gramatyczna o funkcji wskazującej (deiktycznej), jeden z podstawowych środków jęz. aktualizacji wypowiedzenia. [...] Pierwsza os. identyfikuje partycypanta zdarzenia z mówiącym, druga - ze słuchaczem, trzecia - wskazuje, iż partycypant zdarzenia nie jest identyczny z żadnym z uczestników aktu porozumiewania się językowego.
Cytaty
Kiedy się pytamy przez piérwszą osobę liczby pojedyńczej a mowiémy z osobą wyższą [...] potrzeba użyć shall.
Wypływają ztąd następujące prawidła: 1. Jak się ma pisać niezmiękczona spółgłoska końcowa niektórych czasowników w trybie bezokolicznym, np. piec, módz, tłuc, strzydz , czy przez e, czy przez dz, okazuje piérwsza osoba czasu teraźniejszego lub przyszłego, pomnąc na mechanizm języka, w którym głoska k zamienia się na c, głoska zaś g zamienia się na dz, (łaska, łasce; noga, nodze).
1sza osoba, która mówi, zastępuje się zaimkiem: ja, my.
Os. 1.
Przypadek 1 Osoby 1. I, ja
Mówiąc o sobie (jako osoba 1-sza) powiesz: czytam .
Ta osoba, która przemawia do drugich, zowie się [osobą] piérwszą.
Ta osoba, do któréj przemawiamy, zowie się drugą.
Ta osoba, o któréj mówimy, zowie się trzecią.
1. osoba: jestem
Czasowniki (słowa) odmieniają się przez osoby i liczby; np. liczba pojedyncza 1-a osoba pracuję, 2-a osoba: pracujesz; 3-a osoba: pracuje.
L. pojed.
Osoba 1. jestem
W l. pojed. osoba 1-a ma końcówkę -m.
W koniugacji: w 1-ej osobie l. pojed. niosę, biorę, piszę i t. p.; w formach imiesłowu czynnego przeszłego na rodzaj żeński i nijaki l. p.: żęła, żęło, ciągnęła, i l. mnogiej ciągnęli, cięli, żęły itp.
Końcówka m nie ę w 1 osob. l. poj. czasowników umieć, rozumieć, śmieć: umiem, rozumiem, śmiem, na podstawie analogji: wiem.
Osoba pierwsza, druga i trzecia.
Osoba pierwsza nazywa własną czynność (stan) mówiącego, np. piszę, leżę, albo czynność własną (stan) mówiącego i jego towarzyszy, np. piszemy, chorujemy.