terminów gramatycznych online
słowo posiłkowe
Czasownik posiłkowy (słowo posiłkowe). 1. Czasownik lub wyrażenie czasownikowe, z którym łączy się określona forma innego (tzw. pełnego) czasownika, przy czym oba człony stanowią całość kategorialną (określony czas, tryb) [...].
Cytaty
Posiłkowé słowa są osobliwie to have mieć to be bydź, oprócz tych jednak są inné, które w pewnych trybach samym się nawet posiłkowym dodają. Takié są do, will, shall, may, can, ought, let.
Posiłkowé to do używa się jakośmy już namienili w pytaniu i przeczeniu, wyjowszy tylko kiedy się pytamy, albo przeczemy przez inné słowo posiłkowé. n.p. Do you read czytaszli, I do not nie czytam; takoż kiedy chcemy dodadź mocy słowu, osobliwie zastanawiając się nieco n.p. I really do forget what I had to tell you. W rzeczy saméj zapomniałem com miał mówić Waćpanu.
Dwa słowa być i mieć, nazywają się posiłkowe: bo gdy które słowo, zwyczajnych odmian samo przez się uskutecznić nie może, one, jak to niżéj zobaczymy, na posiłek mu przychodzą.
Słowo posiłkowe jest to, które pomaga innym słowo do oznaczenia czasów przeszłych i przyszłych [...]. To słowo posiłkowe jest być.
Czas przyszły słów jednokrotnych, częstokrotnych i często dokonanych tworzy się poprzedzając trzecią osobę czasu przeszłego słowem posiłkowém: Będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą, albo kładąc to słowo posiłkowe po trybie bezokolicznym słowa [...].
Słowa więc bierne formują się w języku polskim ze słów czynnych: albo za pomocą słów posiłkowych: być, bywać, zostać, zostawać, oraz za pomocą imięsłowa biernego [...]; albo za pomocą trzeciéj osoby liczby mnogiéj słowa okolicznego z przydaniem zaimka osobistego i przypadku IV, stosownego do każdéj osoby: liczby i rodzaju.
Słowa posiłkowe zowią się te, które używają się w niektórych czasach złożonych dla zastąpienia brakującego zakończenia słowom innym, np. Słowo pisać w czasie przyszłym niedokonanym samo przez się nie ma swego osobnego zakończenia zdolnego na wyrażenie tegoż czasu; dlatego trzeba w tym względzie użyć słowa posiłkowego; być, i wtedy mówi się: będę pisał, albo; pisać będę i t. d.
Uwaga 2-ga. W skład słowa biernego wchodzić muszą koniecznie dwa wyrazy: pierwszym jest słowo posiłkowe być, lub słowo nijakie: zostać, stać się.
W dawnej polszczyźnie istniała forma czasu przeszłego opisowa, złożona z imiesłowu przeszłego czynnego na ł, ła, ło i form czasu teraźniejszego słowa posiłkowego być.
§ 110. Odmiana słowa posiłkowego być.
Bezokolicznik: być,
Imiesłów czasu teraźniejszego: będący, -a, -e,
Imiesłów współczesny: będąc, [...].