terminów gramatycznych online
słowo posiłkowe
Czasownik posiłkowy (słowo posiłkowe). 1. Czasownik lub wyrażenie czasownikowe, z którym łączy się określona forma innego (tzw. pełnego) czasownika, przy czym oba człony stanowią całość kategorialną (określony czas, tryb) [...].
Cytaty
Słowo posiłkowe jest to, które pomaga innym słowo do oznaczenia czasów przeszłych i przyszłych [...]. To słowo posiłkowe jest być.
Czas przyszły słów jednokrotnych, częstokrotnych i często dokonanych tworzy się poprzedzając trzecią osobę czasu przeszłego słowem posiłkowém: Będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą, albo kładąc to słowo posiłkowe po trybie bezokolicznym słowa [...].
I nakoniec słowa posiłkowe, które innym na posiłek przychodzą: to have; to be; will, would; shall, should.
Widzieliśmy że słowo ułomne can ma tylko czas przeszły could, must ma tylko jeden czas teraźniejszy, will ma tylko czas przeszły would. Brakujące im czasy dopełniają się za pomocą słowa posiłkowego to be.
Podziały słowa są na: [...] posiłkowe same przez się nic nie wyrażają, tylko z drugiem słowem się łączą i jedną z niem całość stanowią; takich słów posiłkowych mamy dwa: być i mieć, np. ja mam iść, ty będziesz czytać i t.d.
Najpierwej poznaliśmy odmianę słowa posiłkowego być, albowiem zapomocą słowa posiłkowego być urabiamy całą formę bierną, składając imiesłów bierny czasu przeszłego na ty-ta-te lub ny-na-ne czasownika ze słowem być; daléj zapomocą słowa posiłkowego być urabiamy nasz czas zaprzeszły, np. robiłem był, uczyłem się był; nakoniec za pomocą słowa posiłkowego być urabiamy czas przyszły niedokonany, np. będę czytał, będę robił, będę pisał, będę się bawił itd.
Jeżeli orzeczeniem nie jest czasownik, lecz jaka inna część mowy, w takim razie łączy się to orzeczenie z podmiotem zapomocą słowa posiłkowego być. Słowo to posiłkowe być dlatego, że łączy orzeczenie z podmiotem, nazywamy łącznikiem, np. Pies szczeka. Rzeka płynie. Brat pisze. Dom stoi. Człowiek umiera. W tych zdaniach orzeczeniem są same czasowniki. – Lecz w zdaniach: Uczeń jest pilny. Dzieci są posłuszne. Ta książka jest twoja. Te zeszyty są nasze – orzeczeniem nie są czasowniki, lecz inne części mowy, i dlatego są one z podmiotem połączone zapomocą słowa posiłkowego być.