Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przymiotnik

Język: polski
EJO 1999, 475 Definicja współczesna

Leksem o prymarnej funkcji członu zależnego grupy imiennej, semantycznie interpretowanej jako funkcja określenia rzeczownika (funkcja atrybutywna).

Cytaty

Następnie światło przewodniczące wiedzy człowieka, poprowadziło go do badania jestestw w ich kształtach i treści — do pojmowania właściwości, czyli przymiotów każdego,—wskazywało mu, jakie ony są, dla czego są, i nazywało przymioty wedle rodzaju istotników. A to jest druga doba w mowie, a miano tych nazwań jest przymiotnikiem, (Nomen adjectivum).

Przymiotniki podzielić można na dwa główne oddziały, na piérwotne: biały, czarny, i pochodne, to jest przerobione z istotników: drewniany, ojcoicski; ze sprawomianów: bierny, jadalny; z liczbowników: jedyny, drugi; z dosprawianów: wczorajszy, dzisiejszy, i z zamianków: twój, sam. Piérwsze przechodzą prawidłowo odmiany, drugie ulegają zboczeniom, o których w właściwém miéjscu uczyni się wzmianka.

Właściwnik .... Jedna z siedmiu części zdania, druga z porządku odpowiednia przymiotnikowi.

Przymiotnik jest to część mowy odmienna, oznaczająca przymiot (który ulega zmianie) lub własność (nie dającą się zmienić) jakiejś osoby lub rzeczy, i odpowiadająca na pytanie jaki, jaka, jakie.

Przymiotniki są takie wyrazy, które służą do oznaczenia przymiotu osoby lub rzeczy, czyli rzeczownika i każdej innej części mowy, jeżeli ona jest rzeczownie użytą, np. dobry ojciec, pilny uczeń, pracowity rolnik, waleczny żołnierz, piękny koń, dobra książka, wielki kościół, ostry nóż, zielona łąka, wesołe bydełko, wysoki dom, piękne twoje zaraz itd.

ą [...] w deklinacji [...] w IV. p. l. p. zaimków i przymiot. r. ż. [...]

W przym. i rzecz. utworzonych za pomocą przyrostka ski, stwo od osnów na d i odpowiadającym imionom ski i ctwo pisać dz, a więc: sąsiedztwo, sąsiedzki [...].

W nazwach gieograficznych, złożonych z rzeczownika (imienia pospolitego) i przymiotnika, tylko w przymiotniku zostaje wielka litera: morze Bałtyckie, góry Tatrzańskie.

Takie części mowy, które służą do bliższego określenia rzeczowników i oznaczają przymiot osób lub rzeczy, nazywają się przymiotnikami.