of grammatical terms online
zaimek dzierżawczy
Zaimek dzierżawczy. Pozycyjny (kontekstowy) wariant zaimka osobowego, występujący w pozycji przy rzeczowniku, a więc pełniący składniową funkcję określenia adnominalnego, czyli przydawki.
Quotations
Zaimki dzierżawcze odmieniają się przez liczby, przez rodzaje tylko w trzéciej osobie liczby pojedyńczéj, równie jak zaimki osobiste od których pochodzą. Nie odmieniają się zaś przez przypadki, wyjąwszy przez dodanie przyimka of na drugi, a to na trzeci przypadek. Jedne z nich łączą się zawsze z następującym po sobie rzeczownikiem, i dla tego są nazwane łączne; drugie stoją same przez się i dlatego nazywają się samoistne.
Zaimki dzierżawcze piérwszéj i drugiéj osoby liczby pojedynczéj i wszystkich trzech liczby mnogiéj, będąc nieodmienne, są bardzo łatwe w użyciu. Zaimki także trzéciej osoby liczby pojedynczéj, nie mają w sobie nic trudnego, wyrażając równie jak polskie, płeć posiadacza, bez żadnego względu na rodzaj rzeczy w posiadaniu będącéj. Ta tylko w nich zachodzi różnica, że w tym ostatnim nie daje się żadnego względu na to czy rzecz należy do osoby, o któréj mowa, czy też do innéj jakiéj, jak to my Polacy czynimy.
Zaimki dzierżawcze odmieniając się tylko w trzeciej osobie liczby pojedynczéj przez rodzaje, zgadzają się w niéj z rodzajem posiadacza; odnoszące się zaś do pierwszéj i drugiej osoby liczby pojedynczéj, tudzież do wszystkich trzech liczby mnogiéj, pozostają nieodmienne bez względu na rodzaj i liczbę posiadaczów lub rzeczy w posiadaniu będących. [...] Rzeczom nieżywotnym przeniesionym do rzędu istot żyjących [...] dodaje się jeżeli tego potrzeba zaimek dzierżawczy rodzaju męzkiego lub żeńskiego, podług tego jak uosabiając je nadajemy im rodzaj męzki lub żeński. [...] Anglicy używają zawsze zaimka dzierżawczego, mówiąc o częściach ciała ludzkiego, o władzach umysłu lub innych przymiotach ludzkich.
Zaimki dzierżawcze wyrażają posiadacza lub sprawcę czegoś, albo inaczej: określają do kogo należy lub w czyim posiadaniu (czyli dzierżeniu) pewien przedmiot się znajduje.