terminów gramatycznych online
stopień najwyższy
Stopniowanie. [...] Stopień najwyższy wskazuje na maksymalne natężenie cechy nazwanej przez przymiotnik (przysłówek): najmilszy, najsilniejszy, najbardziej zielony.
Cytaty
[Przymiotniki u Anglików] [...] kończącé się na e dobierają głoskę r w stopniu wyższym, inné zgłoskę er, a zaś w stopniu nájwyższym piérwszé st drugié est np. brave waleczny braver, bravest; black czárny blacker, blackest.
Stopień nájwyższy ma po sobie of jeśli zaś to z czém się porównanie czyni, jest imieniem zbiorowém ma in np. He sings the best of us all, on nájlepiéj śpiéwa ze wszystkich nas. He is the most couragious soldier in the company, on jest nájodważniéjszym żołnierzem w chorągwi.
W przymiotnikach jednozgłoskowych zakończonych na ble, stopień wyższy formuje się niemieckim sposobem, to jest przez dodanie do stopnia równego er, lub r tylko jeśli przymiotnik kończy się na e; stopień zaś najwyższy przez dodanie est, lub st, w podobném jak powyżéj zakończeniu.
Stopień najwyższy przedzielony słowem to be od swego rzeczownika, rządzi przyimkiem of. London is the largest of all cities, Londyn jest największym ze wszystkich miast. [...] Lecz jeżeli ma po sobie podrzędne jakie zdanie, rządzi zaimkiem względnym that. She is the finest ship that I have ever seen, jestto najpiękniejszy okręt jakim kiedy widział. [...]
Gdy pomiędzy częściami wyrazu złożonego jedna jest tylko spółgłoska, przyłączać ją należy do następnéj samogłoski, np. po-dejść, o-detchnąć, be-zecny i t. p. wyjąwszy cechę stopnia najwyższego naj, która się i od samogłoski oddziela, np. naj-istotniej-szy, naj-oświeceńszy.
Własności czyli przymioty rzeczom przyzwoite lub służące, nie są im w jednakowéj doskonałości udzielone, ale podług różności rzeczy, różnie ucieniowane, to jest: udoskonalone lub upośledzone; stąd powstaje stopniowanie i stopnie [...]. Grammatycznych mamy w języku naszym tylko cztéry, te zowią się: równy, wyższy, najwyższy i przenajwyższy; np. święty, świętszy, najświętszy i przenajświętszy.
Gdy się doskonałość, lub niedoskonałość jakiego przymiotu jednéj rzeczy przenosi nad tenże przymiot wszystkich innych rzeczy w mowie będących, to jest gdy się jednę między wszystkiemi za najcelniéjszą lub za najlichszą wystawia, na tedy mówimy, że przymiotnik rzeczy najdoskonalszéj, lub najpodléjszéj, położony jest w stopniu najwyższym, np. ten dom jest najstarszy.
Stopień najwyższy formuje się od stopnia wyższego, dodając na początku każdego przymiotnika zgłoskę przedwyrazową: naj, po staremu nardzo często: ná, zresztą zachowuje się to wszystko, co się przy formowaniu stopnia wyższego dodało, wyrzuciło, lub zamieniło.
Własność pewna może wyróżniać dany przedmiot z pośród wszystkich innych porównywalnych z nim przedmiotów i wtedy mówimy, że przedmiot ten posiada ów przymiot czyli własność w stopniu najwyższym.
Formy gramatyczne, służce do oddania tych odcieni przymiotów, nazywamy stopniami: równym, wyższym i najwyższym; samą zaś odmianę - stopniowaniem przymiotników; np. stary, starszy, najstarszy.