Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

stopień najwyższy

Język: polski
EJP 1991, 334 Definicja współczesna

Stopniowanie. [...] Stopień najwyższy wskazuje na maksymalne natężenie cechy nazwanej przez przymiotnik (przysłówek): najmilszy, najsilniejszy, najbardziej zielony.

Cytaty

W przymiotnikach jednozgłoskowych zakończonych na ble, stopień wyższy formuje się niemieckim sposobem, to jest przez dodanie do stopnia równego er, lub r tylko jeśli przymiotnik kończy się na e; stopień zaś najwyższy przez dodanie est, lub st, w podobném jak powyżéj zakończeniu.

Stopień najwyższy przedzielony słowem to be od swego rzeczownika, rządzi przyimkiem of. London is the largest of all cities, Londyn jest największym ze wszystkich miast. [...] Lecz jeżeli ma po sobie podrzędne jakie zdanie, rządzi zaimkiem względnym that. She is the finest ship that I have ever seen, jestto najpiękniejszy okręt jakim kiedy widział. [...]

[…] W stopniu wyższym i nájwyższym naszych przysłówków należy również na podstawie starosłowiańskich form pisać wszędzie końcówkę ej przez jat […].

Porównywámy częstokroć osoby i rzeczy ze sobą pod względem przyznawanych jim przymiotów, których stopień może być większy w jednéj rzeczy od stopnia tego samego przymiotu w drugiéj rzeczy. Dlá tego gramatycy słusznie pod tym względem dzielą przymiotniki na trzy stopnie, które nazywają: równym (positivus), wyższym (comparativus) i najwyższym (superlativus) [...].

Własność pewna może wyróżniać dany przedmiot z pośród wszystkich innych porównywalnych z nim przedmiotów i wtedy mówimy, że przedmiot ten posiada ów przymiot czyli własność w stopniu najwyższym.

Formy gramatyczne, służce do oddania tych odcieni przymiotów, nazywamy stopniami: równym, wyższym i najwyższym; samą zaś odmianę - stopniowaniem przymiotników; np. stary, starszy, najstarszy.