terminów gramatycznych online
słowo niedokonane
Cytaty
Słowa niedokonane malują czynienie trwające przez czas nieoznaczony, a zatém jeszcze nie skończone czyli niedokonane, tak, że w czasie jego trwania, co innego się dzieje lub dziać może np. stoję, piszę, czytam.
[...] Są jednakże słowa niedokonane, które nie mają czasu teraźniejszego, np. gnał, które czas teraźniejszy przez słowo pędzę zastępuje.
Słowa niedokonane wyrażają byt, stan lun działanie trwające, zatém nieskończone czyli niedokonane. One są pospolicie niezłożone z przyimków.
Są słowa dokonane niezłożone np. strzelić, chybić […], urobione od niedokonanych, strzelać, chybiać […], przez odmianę samego zakończenia.
Są takie słowa niedokonane, które nie mają odmiany dokonanéj […]; przeciwnie są słowa dokonane, które nie mają odmiany niedokonanéj […].
Słowo niedokonane, jest to słowo, które oznacza czynność, istnienienie [!], wykonywające się, ale nie wyraża bynajmniéj, czy to będzie miało swój koniec lub nie, np. dawać, daję, dawaliśmy, będziemy dawali [...] słowo dokonane nie ma czasu teraźniejszego, zaś słowo niedokonane, ma czas teraźniejszy.
Trzy ostatnie słowa t. j. dokonane, niedokonane, częstotliwe, mianowane są przez niektórych gramatyków postaciami słowa, jako to: postać dokonana, postać niedokonana, postać częstotliwa.
Słowa dokonane składają się po większej części z postaci niedokonanej i z przyimka dodanego na początku słowa; wskutek tego każdemu z słów niedokonanych odpowiada kilka lub kilkanaście postaci dokonanych, różniących się odrębnemi przedrostkami.