terminów gramatycznych online
imiesłów
Participium (imiesłów). Niefinitywna (nieosobowa) forma czasownika będąca syntaktycznym derywatem regularnie tworzonym od form osobowych.
Cytaty
[...] Wyrazy hortatus, napomɳáł, napoⴅináł są jimiesłowami, wyrazy zaś napoⴅinać, ermahnen są rzeczownikiem słównym, który nazywámy po staremu trybem bezokolicznym, prof. Małecki wyrazem bezokolicznym. Spółgłoskę m [...], jako téż formę słówną będę nazywámy słowem posiłkowym, prócz którego posługuje się także język nasz słowem mám, jako słowem posiłkowym.
[...] Jimiesłów bierny bez pojimka s końcówką rodzaju nijakiego o jest w dzisiejszéj polszczyznie jedyną formą tak zwanego w łacinie słowa składającego (verbum deponens), to jest pozbywającego się znaczeniá biernego i przybierającego znaczenie czynne słowa nieosobistego na wzór łacińskich jimiesłowów [...].
Podług odmiany przymiotnikowej odmieniają się także wszelkie imiesłowy, tj. takie formy czasownika, które swojem znaczeniem bardzo się do przymiotników zbliżają, albowiem tak jak one przymiot osób lub rzeczy oznaczają, np. kochany, szanowany, lubiony, pieszczony, ceniony, wielbiony, poważany.
Imiesłowy, które rząd i naturę czasownika zatrzymują, są przymiotnikową postacią czasownika, np. czytający-a-e, ukochany-a-e, napisany-a-e, piszący-a-e itd. W języku polskim rozróżniamy dziewięć imiesłowów, z których cztery używa się tylko w formie czynnej, a pięć w formie biernej.
Dalej ukazuje nam się często czasownik w postaci przymiotnika; np. piszący-a-e, pisany-a-e, były-a-e. Formy takie nazywamy imiesłowami, to znaczy: w połowie imionami przymiotnemi, w połowie słowami czyli czasownikami.