terminów gramatycznych online
orzeczenie
Orzeczenie. Od starożytności ta część zdania, której funkcją jest opisywanie przedmiotu wskazanego w zdaniu, przedmiotu, o którym się w danym zdaniu mówi, lub, inaczej, przypisywanie temu przedmiotowi pewnych właściwości, orzekanie o nim.
Cytaty
W każdem zdaniu musi być podmiot i orzeczenie. Podmiotem nazywamy osobę lub rzecz, o której się mówi. Orzeczeniem zaś nazywamy to, co się o tej osobie lub rzeczy mówi, np. w zdaniu: Uczeń pisze, podmiotem jest: uczeń, a orzeczeniem: pisze.
Orzeczeniem zdania (jak się wyżéj powiedziało) może być albo czasownik, albo rzeczownik, przymiotnik, zaimek, liczebnik, imiesłów, wyraz bezokoliczny słowa rzeczownie użyty, połączony z podmiotem za pomocą łącznika być.
Z odmiany tej pozostały do dziś formy liczby mnogiej na -li w rodz. męskim osobowym, i na -ły w pozostałych; t.j. mogli, mogły; kładli, kładły; [...] Formy te odmiany rzeczownikowej używają się tylko w mianowniku liczby poj. i mn. jako orzeczenie zdania; np. gwar ucichł; mowa wzbudziła zadziwienie.
W każdem zdaniu jest:
a) podmiot (sujeito) [...],
b) orzeczenie (predicado) to jest to, co się mówi czyli orzeka o podmiocie. Orzeczeniem bywa czasownik, a często rzeczownik lub przymiotnik z czasownikiem itd., n p. João trabalha muito (Jan pracuje dużo).
Orzeczenie, p. zdanie I.
I. Części zdania: A. ★Podmiot (subiectum) [...]. B. ★Orzeczenie (praedicatum) ★czasownikowe, np. (drzewo) rośnie lub ★imienne = ★łącznik (copula) + ★orzecznik, np. (drzewo) jest wysokie.