terminów gramatycznych online
wyraz obcy
Wyraz obcy. Wyraz przejęty z innego systemu jęz. i odczuwany przez rodzimych użytkowników jęz. jako nie należący do macierzystego zasobu wyrazów, zachowujący odrębne od wyrazów danego jęz. cechy fonologiczne, słowotwórcze, fleksyjne, morfonologiczne.
Cytaty
Proba, wyraz obcy, przez o się pisze.
OBCE wyrazy. Obacz Wyrazy cudzoziemskie.
Przytoczenia te obcych wyrazów, drukowane bywały odmiennemi głoskami, a w rękopismach albo są odmiennie pisane, albo podkreślone.
Wyjątek. Jeżeli te obce zdania połączą się za pomocą spójnika, że; wtedy kładzie się przecinek np.
1 przyk. Mówił mi, że pojedzie do Warszawy.
W ogóle więc spółgłosek miękkich, co oznaczają się kréskami, łagodzą się wyraźném i z doliczonemi trzemi w wyrazach obcych, będzie osiemnaście.
Rzeczownik podług przedmiotu, jaki oznacza, może być: [...] Swojski, jest to wyraz szczeropolski: widowisko [...] Cudzoziemski, jest to wyraz obcy, w mowie polskiéj używany: teatr [...].
Dziś upowszechnia się zwyczaj pisania w wyrazach obcych jednéj litery, gdzie dawniéj pisano dwie, jako to: kaligrafia, Izabela.
O ile wyrazy potoczne z trudnością się ucierają, gdy się zamiast jednych inne podstawić usiłuje, o tyle w sprawach naukowych proces ten odbywa się z daleko większą łatwością, a to dlatego głównie, że, gdy każda nauka jest poniekąd gwarą sui generis, z powszechnéj i potocznéj wyosobnioną, to i nazwy jéj techniczne uczuwają się jako niby słowniczek ezoteryczny i wyrazy obce stają w nim na równi z nowo utworzonymi krajowymi, więc z łatwością tym ostatnim ustępują.
§ 43. Akcent wyrazów obcych. Wyrazy przyswojone z obcych języków, przeważnie z łaciny lub za pośrednictw em łaciny, weszły do polskiego albo ze swoim akcentem łacińskim, nie zawsze zgodnym z zasadą akcentowania polskiego; albo też uległy wpływowi akcentu wyrazów polskich.
Z powodu blizkiego podobieństwa brzmień g' i j, obok niektórych wyrazów obcych ze zgłoską gie, weszły w użycie równouprawnione ich formy ze zgłoską je; jak oto: agient - ajent, gienerał - jenerał.
W wyrazach obcych wymawia się x jak ks: sexo (cz. seksu) płeć nexo (cz. neksu) złączenie.
W wyrazach obcych (głównie zapożyczonych z jęz.greckiego, łacińskiego lub romańskich) pisze się j po spółgłosce w zgłoskach niepoczątkowych.
Jeżeli oddajemy brzmienie wyrazu obcego, nieprzyswojonego, a wziętego z języka, który nie posługuje się alfabetem łacińskim, to należy oddać możliwie wiernie jego brzmienie z pomocą zasobu liter polskich.
Adjutant, amonjak, Benjamin, fryzjer, gimnazjum, gimnazjalny, grubjan, grubjanin, grubjański, konjak, kurjer, legjon, legjonista, [...] i t. p.
W wyrazach obcych (przyswojonych) piszemy j po spółgłosce w zgłoskach końcowych i środkowych.