of grammatical terms online
wyraz obcy
Wyraz obcy. Wyraz przejęty z innego systemu jęz. i odczuwany przez rodzimych użytkowników jęz. jako nie należący do macierzystego zasobu wyrazów, zachowujący odrębne od wyrazów danego jęz. cechy fonologiczne, słowotwórcze, fleksyjne, morfonologiczne.
Quotations
Nie wszystkie z giermańskich narodów przyjęły [dwójkę], Szwecja odrzuciła zupełnie gdy przyjęła abecadło łacińskie. Danja tak samo nie przyjęła dwójki, a zostawiła dla kilku wyrazów obcych teutońskich.
Tu są jasne dowody tęsknoty za Polsczyzną, jako jaśniejszą i pojętniejszą dla każdego Polaka, niż wyraz obcy wmieszany do książek polskich, s książek greckich lub łacińskich dawniej jescze s czasów pogańskich z owych krajów przyniesiony, a to w dziełach klasycznych dawnych greckich i łacińskich było.
Podług tego prawidła odmieniają się obce wyrazy przyjęte od Łacinników; osobliwie nazwy krajów, miast, nauk i jimiona osób.
Jabłonowski Kaz. [Kazimierz] "Tyleż mamy od wielu wieków utartych polskich prawdziwie pięknych i miłych wyrazów; a śmieją nieuki opuszczać, a zastępować obcemi [...]".
Najprzód polak obcy wyraz obraca, później pomimowolnie wraca do swego, i stawi obok, lub w środku zdania, albo na końcu i to machinalnie nie czując czyni: bo przeszkadza mu bogactwo i obfitość polskich wyrazów, tę samą rzecz oddających nawet dosadniej.
§ 43. Akcent wyrazów obcych. Wyrazy przyswojone z obcych języków, przeważnie z łaciny lub za pośrednictw em łaciny, weszły do polskiego albo ze swoim akcentem łacińskim, nie zawsze zgodnym z zasadą akcentowania polskiego; albo też uległy wpływowi akcentu wyrazów polskich.
Z powodu blizkiego podobieństwa brzmień g' i j, obok niektórych wyrazów obcych ze zgłoską gie, weszły w użycie równouprawnione ich formy ze zgłoską je; jak oto: agient - ajent, gienerał - jenerał.