Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik zdrobniały

Język: polski

Cytaty

Zeszczuploną jest postać przedmiotu, gdy tenże: I. Upieszczony [...]. II. Umiłowany [...]. III. Ukochany [...]. IV. Ulubiony. Rzeczowniki wszystkich cztérech powyższych odcieni zwane są zdrobniałémi.

Oprócz tego mogą być jeszcze rzeczowniki zdrobniałe, np. mamuńcia, ciotunia, córeczka, syneczek, konik, bacik, książeczka, piórko, nożyk itd., to jest takie, które pieszczotliwość oznaczają, i zgrubiałe, np. chłopisko, chłopczysko, babsko, konisko, bacisko itd., to jest takie, które wyrażają wstręt ku jakiej osobie lub rzecz, albo pogardę, urąganie lub lekceważenie.

Środkujące między 1em a drugiem prawidłem, i kończące się na spółgłoski czysto gardłowe g, k, i gardłowo dechowe h, ch, nieuginające się w 7m przypadku liczby pojed. i w pierwszym przypadku liczby mnogiej, zatem ma to prawidło osobne i zawiera wszystkie na te spółgłoski kończące się rzeczowniki pierwotne, pochodne, zdrobniałe rozmaite i składane ile jich tylko jest.

Dwojako używane z końcówką nin i ze współgłoską na końcu k, pierwsze rzeczowniki są jednotliwemi, a drugie częstotliwemi i po większej części zdrobniałemi.

W rzeczownikach zdrobniałych utworzonych od osnów rzecz. za pomocą przyrost[k]ów ek ka ko: chłódek, wózek, ogródek [...].

Podajemy tu większe grupy wyrazów, w których wahania w wymowie zachodzą [...] także w zdrobniałych uformowanych od rzeczowników na -usz np. arkusik, kapelusik zam. arkuszyk, kapeluszyk.