Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przyimek

Język: polski
EJP 1991, 272 Definicja współczesna

Przyimek jest funkcjonalnie niesamodzielną częścią mowy, tworzącą jednostki składniowe w połączeniu z grupą imienną. Jego funkcja składniowa jest podobna do funkcji końcówek fleksyjnych przypadków zależnych: jest jednym z wykładników związków składniowych między częściami wypowiedzenia. [...].

Cytaty

Nazywam Przedimkami a nie Przyimkami dlatego, że nazwisko Przyimek jest dwóznaczne, gdyż przy nie oznacza tego, żeby tylko przed, ale też że może i po imieniu stać, jak np. Przysłówek. Gdy zaś nazwisko Przedimek, nie ma żadnej dwóznaczności.

Przyimki są tak nazywane, że się pospolicie kładą przy imieniu lub zaimku, oznaczając względy między osobami, rzeczami i wyobrażeniami.

Uważać należy przyimki w znaczeniu właściwém i przenośném. Używane pierwiastkowo w znaczeniu tylko właściwém np. my hand is on the table, moja ręka jest na stole, Edinburgh is near the sea, Edynburg jest blisko morza, i t. d. użyte późniéj zostały do wyrażania wszelkich względów jakie między wyobrażeniami zachodzić mogą, a zatém i tych, które my wyrażamy przez odmienne w każdym przypadku zakończenie rzeczowników. Stąd idzie że każdy niemal z angielskich przyimków rozmaicie się na polskie tłumaczy, jużto przez przypadki, jużto przez kilka odpowiadających mu przyimków.

Przyimki i spójniki złożone piszą się łącznie; np. Przyimki: około, wokoło, dokoła, naokoło...

Przyimki, wyrazy określające stosunki między wyrazami samodzielnemi.

II. Wyrazy jako całości ze względu na znaczenie (części mowy): A. Wyrazy ★samodzielne: 1. imiona (nomina): a) ★rzeczownik (substantivum), b) ★przymiotnik (adiectivum), c) ★liczebnik (numerale); [...] B. Wyrazy ★niesamodzielne: 1) ★przyimek (praepositio); 2) ★spójnik (coniunctio); 3) ★wyrazki, ★partykuły.