Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przysłówek

Język: polski
EJP 1991, 278 Definicja współczesna

Przysłówek jest częścią mowy skupiającą wyrazy, których prymarną funkcją jest funkcja określenia adwerbalnego.

Cytaty

Przysłówki wyrażają rozmaité okoliczności, jako przymiotu, twiérdzenia, przeczenia, wątpliwości, porównania, czasu, liczby, porządku, miéjsca.

Przysłówki znaczącé przymiot kończą się pospolicie na ly, i nájczęściéj, jeśli słowo rządzi spadkiem czwartym, przysłowek kładnie się po spadku, lubo czasem lepiéj jest położyć go przed słowem po przypadku piérwszym, n.p. he beat him severely Bił go okrutnie. You basely wrong my honour Podłomyślnie czynisz mi krzywdę.

Przestroga Uważać potrzéba, kiedy sie u Anglików używa not a kiedy no. Piérwszégo Przysłówka użycie pokazało się dosyć w czasowaniach, o drugim więc namiéniemy.

Wyrazy należące do innych wyrazów w zdaniu, oznaczające sposób działania, czas, miejsce, ilość, przyczynę, cel i warunek, nazywają się wyrazami okolicznościowemi, okolicznościami; niektórzy gramatycy nazywają je określeniem przysłówkowém. Są to prawie zawsze przysłówki, lecz mogą być i istotniki, użyte w przypadkach względnych z przyimkami lub bez nich.

Wyraz w zdaniu, odnoszący się zwykle do słowa i oznaczający okoliczność jakąkolwiek, nazywa się przysłówkiem.

Przysłówki dzielą się na: 1) pytające: czy? albo? azali? czyli? czyż? ónże? kiedy? naco? czemu? gdzie? skąd? dokąd? kędy? którędy? jak? 2) przeczące: nie, bynajmniéj, nigdy, nigdzie, znikąd. 3) twierdzące: tak, rzeczywiście, niezawodnie, podobno, tu, tam, dziś, tędy i t.d.

Przysłówki są to wyrazy, które czas, miejsce, sposób, stopień czynności, lub też właściwości jakiej bliżej oznaczają, np. bardzo szczęśliwy, bardzo pracuje, czy to być może? Przysłówki określają znaczenie albo przymiotnika, albo czasownika; często także jeden przysłówek określa inny przysłówek, np. bardzo pięknie, dosyć dobrze, płynnie czyta, źle rachuje itp.

Piszemy wyrazy sprzecznie z obecnym wymawianiem, lecz zgodnie z ich pochodzeniem, to jest zgodnie z pisownią, a po większej części i z wymawianiem pokrewnych im wyrazów; np. mór, morzyć; głód, głodny, głodzić; blizki, stpol. przysłówek blizu; gryźć, gryź, gryzie, i t. p., i to jest pisownia etymologiczna.

Przysłówki.

(Adverbios)

Są to nieodmienne części mowy, które określają okoliczności: czasu, miejsca, kierunku, granicy, sposobu, stopnia, miary itd.