Historical dictionary
of grammatical terms online

czasownik nijaki

Language: polski

Quotations

Czasowniki nijakie, które oznaczają byt ze stanem podmiotu; takie są: spać, drzymać, stać, siedziéć, leżéć, odpoczywać, więdnąć, schnąć, mądrzeć, czernić się. Np. Obłoki się czerwienieją, tj. obłoki i objawiają się w stanie czerwieni.

Czasowniki nijakie oznaczające: 1. Stan jednostajny; np. stać, tyć, gnić [...] 2. Stan postępowy; np. schnąć, puchnąć, stygnąć [...] 3. Stan z wolna się wzmagający wyrażają Czasowniki wzmogliwe na -eć; np. siwieć, głupieć, niszczeć.

Czasowniki nieprzechodnie czyli nijakie są to takie słowa, które wyrażają czynność nijaką tj. taką, która ani na inny podmiot nie przechodzi, ani też obcej czynności nie podlega, np. spać, leżeć, ziewać, być, stać, mdleć itd.

Nie każda czynność ma taką własność, żeby mogła przechodzić na inną osobę lub rzecz. W zdaniach: wiatr wieje — deszcz pada — dziecię płacze — czynności: wieje — pada — płacze — nie przechodzą na żaden przedmiot. Czasowniki takie nazywamy nieprzechodniemi albo nijakiemi.

Czynność, która nie jest ani przechodnią ani bierną nazywa się nieprzechodnią czyli nijaką.

Czasowniki, wyrażające czynność nieprzechodnią czyli nijaką, nazywają się czasowniki nieprzechodnie czyli nijakie.