Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyraz złożony compositum

Język: polski
EJO 1999, 648 Definicja współczesna

Wyraz złożony. Morfologicznie złożona jednostka leksykalna, oparta na dwu lub więcej rdzeniach. W zależności od struktury w. z. wyróżnia się w pol. tradycji słowotwórczej ich 3 typy: zrost, zestawienie, złożenie.

Cytaty

Zgłoskuje się zawsze tak, iżby zgłoska, czyli część wyrazu kończyła się na samogłoskę wyjąwszy w wyrazach złożonych; n. p. pie-szo, od-był.

(-) Łącznik kładzie się albo przy części wyrazu, którego koniec przenosi się do drugiego wiérsza, albo służy do połączenia dwóch, lub więcéj wyrazów, nie stanowiących wyrazu złożonego […].

Podwajamy litery tylko wtedy, gdy obie wyraźnie z osobna wymawiamy; jest to właściwie pozorne tylko podwojenie, bo litery te zeszły się przy formowaniu wyrazów złożonych (od-dać) lub też przy odmianie.

Wyrazy złożone, jedno pojęcie stanowiące piszą się łącznie.

We wszystkich tych przykładach negacya „nie" spływa z wyrazem w jedno pojęcie w jeden wyraz złożony.

Przeciwnie np., czasowniki: nie mam, nie masz, nie ma, nie jest, nie chcę, nie wiém, powinny się pisać osobno, ponieważ do złożonych wyrazów nie należą.

Prócz wyrazów pojedynczych ma polszczyzna wyrazy złożone. Są to wyrazy, w których skład wchodzą dwa rdzenie, np. wiarygodny, wiarołomny, Białystok, białostocki.