Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

człon drugi composita

Hasło w cytatach: drugi człon, drugi człon złożenia
Język: polski
Dział: Słowotwórstwo (współcześnie)

Cytaty

Przede wszystkiem trzeba zauważyć, że przycisk padał pierwotnie na nomen. Oczekuje się zatem a) zachowania długiej przed [samogłoską] krótką przyciskową: typ logъ, f. loga... bardzo pospolity i utrzymany; b) skrócenia długiej, jeżeli drugi człon miał długą akutową rdzenną, przy czem ta ostatnia, jako wewnętrzna, sama ulegała również skróceniu w zwykłą krótką.

Wyszegard (ditto w drugim członie złożeń).

§ 35. Suf. -i, -y na rodzaj męski, -e na nijaki, i -a na żeński w deklinacji złożonej przymiotników i zaimków jest właściwie drugim członem złożenia, utworzonego z pierwotnego przymiotnika deklinacji imiennej i zaimka *ji, *je, *ja w znaczeniu rodzajnika, stojącego na drugiem miejscu, a nie na pierwszem, jak to jest np. w języku francuskim lub niemieckim: dobrъji = le bon, der gute.

§ 295. W wyrazie prostym jest jeden pierwiastek (rdzeń) i poza nim tylko sufiksy; w wyrazie złożonym każdy z jego członów tworzy się od własnego pierwiastku lub też pierwszy człon jest prefiksem; inaczej: w wyrazie prostym drugi człon jest sufiksem, w wyrazie zaś złożonym drugi człon tworzy się od pierwiastku, czyli jest imieniem lub czasownikiem.

§ 348. W narzędniku panuje większa rozmaitość. Od najdawniejszych czasów drugi człon złożenia przybiera końcówkę tematów twardych liczby podwójnej lub mnogiej: se dwiema dziestoma kmiecioma 1398 Leksz. II, nr. 2112, [...].