Historical dictionary
of grammatical terms online

pisownia

Language: polski
Contemporary definition

Zbiór zasad i norm regulujących sposób zapisu słów danego języka za pomocą liter alfabetu lub innych symboli - skąd ten cytat? IS

Quotations

Ortographia. Pisownia.

Oprócz tego kursu mam zamiar wydać jeszcze dwa inne, t.j. składnią (kurs drugi), fonologiją, pisownią oraz o nieforemnych odmianach i szczegóły o odmianie słów (kurs trzeci) […].

Uwaga. Jeśli nauczyciel chce, aby uczniowie zrozumieli podział spółgłosek, musi kazać wymawiać je bez pomocy samogłosek; inaczej nauka mało przyniesie pożytku, a podział zwłaszcza na mocne i słabe, tak potrzebny ze względu na pisownię, będzie dla nich całkiem stracony.

Gdyby chodziło o zasadniczą reformę, o obmyślenie nowej grafiki i pisowni, opartej na zasadach umiejętności języka, Akademia nie byłaby mogła odsuwać od siebie tego zadania.

Zdrowy instynkt naszej społeczności odtrącił ze wstrętem różne pomysły nowej grafiki i pisowni, zrywające bądź to w części (ks. F. Malinowski), bądź też zupełnie z tradycją dawnej ortografii (Krystyn Ostrowski, Edward Bogusławski i t p.).

Zdrowy instynkt naszej społeczności odtrącił ze wstrętem różne pomysły nowej grafiki i pisowni, zrywające bądź to w części (ks. F. Malinowski), bądź też zupełnie z tradycją dawnej ortografii (Krystyn Ostrowski, Edward Bogusławski i t p.).

Projekt Rady Szkolnej zmierzał do radykalnej reformy w sprawie pisowni imion własnych ze świata starożytnego.

Przez pisownię czyli ortografję rozumiemy z jednej strony sposób oznaczania wyrazów i form gramatycznych w piśmie, z drugiej zaś i naukę czyli teorję tych zasad, których w danym języku trzymamy się przy pisaniu.

Tak pojmowana pisownia czyli ortografja rożni się od grafiki, w której chodzi jedynie o sposoby oznaczania pojedyńczych brzmień czyli głosek za pomocą liter danego abecadła, ich połączeń i przyjętych znaków djakrytycznych (rozróżniających) […] Przeciwnie pytanie: jak pisać np. wyrazy: student, kredens ..., przez en czy ę, lub wyrazy: bronz, konsyljum ... przez on czy ą, należy do dziedziny pisowni.

Pisownia polska, a w mniejszym lub większym stopniu i pisownia każdego języka, daje się sprowadzić do trzech zasad: fonetycznej, etymologicznej i historycznej.

Pisownia (ortografja) polega na trzech następujących zasadach: 1. zasada fonetyczna (pisanie wyrazów tak, jak je słyszymy w wymowie osoby wykształconej). 2. zasada etymologiczna (pisanie wyrazów sprzeczne z wymawianiem, lecz zgodne z ich pochodzeniem). 3. Zasada historyczna (oparta na zachowaniu pisowni dawnej, uświęconej zwyczajem i głęboko wkorzenionej, pomimo, że może ona być pozbawioną racjonalnej podstawy). Niniejsza książeczka uwzględnia te wszystkie trzy zasady (bez podziału), a nadto wkracza gdzieniegdzie w zakres gramatyki.