terminów gramatycznych online
imiesłów drugi
Język: polski
- Koniugacja: ŁośFl/1923
- Koniugacja (Końcowki osobowe, System koniugacyjny...Aoryst. Imperfekt ... Strona bierna. Inne formy złożone): Łoś III/1927
Cytaty
Imiesłów czynny przeszły na -łъ (zwany imiesłowem drugim). § 80. Imiesłów ten tworzy się przez przybranie przyrostka -łъ na rodzaj męski, -ła na r. żeński, -ło na r. nijaki. Od najdawniejszych czasów formy te ukazają się tylko w mianowniku wszystkich trzech liczb. Tematem imiesłowu tego jest temat bezokolicznika we wszystkich czasownikach z wyjątkiem typów: mrzeć, mleć, gdzie imiesłów ma własną formę rdzenia z pierwotnem prasł. sonantycznem ṛ',l̥' [...].
W czasownikach kl. IV 2, mających bezokoliczniki na -eć < -ěti zam. oczekiwanego -ew, -ewszy, mamy dziś bezwyjątkowo wymianę -e na -a pod wpływem form imiesłowu II, gdzie ě > ’a pod wpływem następującej spółgłoski przedniojęzykowej, np. widział, ujrzał.
§ 574. Od XV w. zaczyna tu działać także wpływ imiesłowu II, wskutek czego ukazuje się po spółgłosce tematowej jeszcze ł, przyczem zachowywano i w ale te formy są bardzo rzadkie, np. wszedłszy 1476 Stppp. II, nr. 4177 [...].
Imiesłów czynny przeszły na ł zwany drugim.
§ 575. Tworzy się od tematów tych samych, co imiesłów I, przybierając suf. -ł, -ła, -ło według trzech rodzajów.