Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spółgłoska podniebienna

Język: polski

Cytaty

Nadto dzielą się spółgłoski według organu, którym się wymawiają na wargowe: b, f, m, p, w; podniebienne: c, d, dz, l, n, t, r, s, z; gardłowe: ch, cz, dź, g, h, k, sz, ż; płynne: l, m, n, r.

O głoskach podniebiennych. 1. Liter podniebiennych głosowych mamy pięć d, ł, n, r, t. Z tych wszystkich głosek litera ł, jest najłatwiéjsza do zmiękczenia […]. 2. Głoski d, n, t, wyrabiają się wszystkie prawie jednakowém poruszeniem języka; z tą tylko różnicą, że wymawiając głoskę d silniéj dech pędzimy aniżeli przy wymówieniu t, a dla oddania n przyłożywszy język do podniebienia, dech pędzimy w kanał nosowy. Jednakże mimo to n, może spływać na samogłoskę cieńszą i; głoski zaś d, t, zwykle opierają się na grubéj samogłosce y. Jeżeli zaś głoski te spływają na cieńszą samogłoskę i, natenczas tworzy się brzmienie syczące.

Pierwotne spółgłoski są trojakie: 1. Podniebienne t, s, d, z, n, ł, r. 2. Gardłowe k, ch, g, h. 3. Wargowe p, f, b, w, m.

Wywód spółgłosek pochodnych: [...] Podniebienne [...] c, dz, cz, dż, sz, ż, rz, ć, dź, ś, ź.