Historical dictionary
of grammatical terms online

głoska dźwięk mowy

Language: polski
EJP 1991, 97 Contemporary definition

Głoska jest najmniejszym elementem dźwiękowej formy wypowiedzi, charakteryzującym się stałym zespołem fonetycznych cech artykulacyjnych i akustycznych.

Quotations

[Przymiotniki] kończące się na e dobiérają głoskę r w stopniu wyższym, inné zgłoskę er.

Ue 1. Podobnie jak ua, zlewa się czasem w jedną głoskę.

Zgłoski czyli syllaby składają się z liter, czyli głosek: T-o, d-z-i-e, c-k-o, u, c-z-y, s-i-ę, d-o, b-r-z-e.[...] Ileż mamy głównych liter czyli głosek w polskiém abecadle? O. Głosek pierwotnych, głównych, w polskiém abecadle mamy 24.

Samogłoska jest to litera, która wydaje dźwięk pojedynczy, dźwięk sam jeden bez pomocy innej głoski. P. Które głoski są głównemi samogłoskami. O Głównemi samogłoskami są: a, e, i, o, u, y.

Spółgłoska jest to znowu głoska, która wydaje dźwięk zespolony, jakby złączony z inną literą, np. b (be), f (ef) [...].

Te oddzielne brzmienia mowy naszéj nazywamy głosami, albo powszechniej głoskami. Brzmienia: a, i, u, ę, s, m... są to więc głoski.

Każdy taki członeczek wyrazu nazywamy zgłoską; zgłoską dlatego, że jest złożony z głosek.

Głoska, którą obecnie literą é (e pochylone) oznaczamy, zbliża się w wymawianiu do y [...] lub do i.

Kr/1897, p. 13 Definition

§ 5. Głoski i litery. Mowa nasza składa się z wyrazów, a wyrazy z pojedyńczych dźwięków czyli głosek . Każdy wyraz wymówiony możemy napisać za pomocą znaków piśmiennych czyli liter. Litery nie należy brać za jedno z dźwiękiem. Dźwięki słyszymy: są to wrażenia słuchowe; litery zaś czyli znaki napisane rozpoznajemy za pomocą wzroku.

Litera ż pisze się tylko w wyrazach, gdzie głoska ż wyraźnie jest słyszana np.: żaden, życie, bliżej itp. (ruskie „ж“ nie ,,р“)[...].