Historical dictionary
of grammatical terms online

dźwięk głoska, głos artykułowany

Language: polski

Quotations

W języku polskim, kto chce wyrazić ten dźwięk ktory w wymáwianiu słów słyszemy, ty litery abo figury musi znać.

Co wadzi ku każdyj figurze z osobna, słów kilka na przykłád przywiéźć, s ktorych by się mogło okazać, jaki dźwięk każdyj litery jest, i jakoby miała być wymáwiána.

Tedy wiédzmy że, y, inszy má dźwięk niż i, jako to każdy słyszy.

[...] ij ijem chléb, naijesz śię, Bo najész się, inszą rzecz znaczy, i inszy dźwięk má, jako nagiem inszá niż naijem.

Álbo téż w wymawiániu słów, jednè ledwie ná tchu człowieczym, drugié ná sámym bądź cienkim i subtélnym, bądź miązszym i grubym głosie: trzecie ná własnym przebiérániu języká sámègo, álbo téż w otwirániu i w przywiérániu warg záwisły: dla których trudno wymyśláć było liter cáłych: tám zá długim namysłem, jednè áspirátiámi, drugié áccentámi i to róznèmi, trzecié punktámi, álbo kréskami, czwartè diphtongámi znáczyli: i nie literas, ále tonos, sive tenores vocum, dźwięki álbo głos słowá własnègo przezywáli.

Ták á nie ináczéj inszè języki wszystkié, choć nie używáją inszych liter krom łácińskich, jeno już odrodzonè i nákáżonè będąc, i inszy dźwięk w sobie májąc, już téż inszè, álbo tym podobnè podpory mieć muszą.

Tegóż ypsylon używáją tèż Fráncuzowie, ále inákszym nie tym dźwiękiem.

Głos (wrażenie słuchowe). Dźwięk (głos, wywołany falowaniem prawidłowem). Szmer (głos wywołany falowaniem nieprawidłowem).