Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

alfabet

Język: polski
Geneza: łac. alphabetum < gr. alphábetos; α – álpha i β – bḗta
EJO 1999, 35 Definicja współczesna

Alfabet. Ułożony w ustalonym porządku zbiór wszystkich liter używanych do zapisywania tekstów danego języka (czasem rozpatrywany bez względu na ten porządek).

Cytaty

Januszowski przytacza także kilka myśli, o zastosowaniu alfabetu łacińskiego do głosów polskich, z listu który Orzechowski pisał do jego ojca; mówi, że miał jeszcze więcéj alfabetów, lecz tylko te ogłasza »które są drożniejsze i do druku zejść »się mogą.«.

Alfabet polski, nietylko dąży do zgodności pisma z wymawianiem, ale nadto nie ciérpi żadnych liter pojedynczych oznaczających dwa brzmienia, i raczéj jedno brzmienie dwiema literami wyraża, jak sz, cz, dz.

Lecz nietylko oswajano się wszędzie z cudzoziemską postacią nazwisk; wszystkie narody europejskie, które mają wspólny alfabet, zgodziły się niejako między sobą, iż nawet w ortografii ich żadnéj nie należy czynić zmiany.

[Józef Mroziński] "Inaczej więc piszemy, a inaczej wymawiamy, nie przez wzgląd na etymologję, ale dla tego, że nie mamy tyle liter, ile ich język nasz potrzebuje bo alfabet obcy, dla języka tylko przyswojony, mógł nie być dostatecznym do wyrażenia wszystkich brzmień tego języka, szczególnie, jeżeli w początkach, (jak się to prawie w całej Europie działo) nieumiejętne nim władały ręce".

[List współplemieńca do jednego badacza polskiego] Z najviękšem zadovoleniem przyjąłem te uvagi, pełne praktyćnego značenia i pożytku, dla ustalenia na zavše rzečyvistych yymagań i języka polskiego, jako piervšorzędne zajmującego miejsce v rodzinie wielkiej słaviańskiej; a osoblivie užyvającej alfabetu tegoż samego, co i my łacińskiego.

[Małecki Antoni] "Od czasu wprowadzenia do alfabetu naszego litery j, co się Sopowiczowi, Felińskiemu i Lelewelowi zawdzięcza, pisownia tragedy-ja, Hiszpani-ja byłaby niewątpliwie wzięła górę nad wszystkiemi jinnemi".

Zbiór wszystkich znaków piśmiennych czyli liter, potrzebnych do wyrażenia na piśmie dźwięków mowy, zowie się abecadłem albo z grecka alfabetem. [...] Wyraz 'alfabet' pochodzi od nazw dwu pierwszych głosek α β, alfa beta, abecadła greckiego.

Wyraz 'alfabet' pochodzi od nazw dwu pierwszych głosek α, β, alfa, beta, abecadła greckiego.