Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

stopień

Język: polski

Cytaty

Comparatio Adiectivorum. Adiectiva compárują się, to jest, stosowywáją się, przez Gradus, stopnie, ktorych jest trzy.

Uwaga. Stopniów jest 3, niski (positivus), wyższy (comparativus), najwyższy (superlativus), np. pięknie, piękniej, najpiękniej; ciemno, ciemniej, najciemniej.

Przez stopnie najwięcej odmieniają się Przymiotniki, Imiosłowy, i niektóre Przysłówki ukształtowane z przymiotników.

Co do przymiotników, zapytać nie tylko o rodzaj, liczbę i spadek, lecz nadto i o stopień.

Prawidła Stopniowania Przymiotników. Z trzech stopni przymiotników (str. 9). Stopień równy po prostu tylko oznacza przymiot rzeczy, i kończy się, jak to widać w Formach IV. V. VI.

Przysłówki rządzą stopniami.

Przymiotniki mają trzy stopnie. Piérwszy stopień obejmuje właściwe przymiotniki bez żadnego ich porównania […].

Przepisz te zdania na tablicę, przypatrz się uwa­żnie różnicom, ukazującym się w formach przymiotnika: pilny—pilniejszy—najpilniejszy, a postrzeżesz w nich pewne potęgowanie się, pewne coraz to wyższe stopnie tego przymiotu.

Mówiliśmy już w rozdziale poprzednim, że przymiotniki stopniują się czyli zmieniają stosownie do różnych odcieni przymiotu pewnej rzeczy. Język nasz odróżnia trzy stopnie przymiotu: równy, wyższy i najwyższy.

Formy gramatyczne, służące do oddania tych odcieni przymiotów, nazywamy stopniami: równym, wyższym i najwyższym; samą zaś odmianę - stopniowaniem przymiotników; np. stary, starszy, najstarszy.

Stopnie - formy, wyrażające względną lub bezwzględną intensywność cechy: 1) ★równy (positivus), 2) ★wyższy (comparativus) i 3) ★najwyższy (superlativus).