terminów gramatycznych online
stopień
Cytaty
STOPIEŃ - 2) gram. pirwsze położone słowo, przedni stopień położony positivus gradus dr eo quod ponatur primus in comparationis gradibus, quasi fundamentum graduum R A6v; positivus gradus przedni, ut doctus, położony wstopień RN (k. tyt.); comparativus gradus, ut doctior przedni (!) (w oryg. wyraz przekreślony), przyrownajacy RN (k.tyt.).
Comparatio Adiectivorum. Adiectiva compárują się, to jest, stosowywáją się, przez Gradus, stopnie, ktorych jest trzy.
Że będąc wyrazami przymiotów i własności, mogą oznaczać ich rozmaite stopnie np. płótno białe, lilija bielsza, śnieg najbielszy.
Mają również trzy stopnie w stopniowaniu stosunkowym porównawczém. Przechodząc na drugi jego stopień: zakończone na o, zmieniają tę końcówkę na éj, np.: tanio, taniej (…)
Przymiotniki polskie odmieniają się przez rodzaje, liczby, przypadki i stopnie. Ze względu na trojaki rodzaj przymiotników, z któremi się używają, mają trojaki rodzaj i trojakie zakończenie […]. Stosownie do istotników przymiotniki mają siedm spadków i dwie liczby, stopni zaś jest trzy: równy, wyższy i najwyższy.
Imiesłów jest to wyraz urobiony ze słowa, wyrażający podobnie jak słowo czynność, stan, byt, oznaczający wzgląd czasów i odmieniający się jak przymiotnik, przez rodzaje i liczby. Imiesłów w zdaniu bywa określeniem. Imiesłów nie odmienia się przez stopnie, bo nie przymiot, ale czynność, stan, byt istot w czasie wyraża. Ale kiedy względu na czas nie oznacza, na tenczas ma znaczenie przymiotnika i stopniuje się [...].
Przepisz te zdania na tablicę, przypatrz się uważnie różnicom, ukazującym się w formach przymiotnika: pilny—pilniejszy—najpilniejszy, a postrzeżesz w nich pewne potęgowanie się, pewne coraz to wyższe stopnie tego przymiotu.
Mówiliśmy już w rozdziale poprzednim, że przymiotniki stopniują się czyli zmieniają stosownie do różnych odcieni przymiotu pewnej rzeczy. Język nasz odróżnia trzy stopnie przymiotu: równy, wyższy i najwyższy.