terminów gramatycznych online
zdanie
Zdanie — jedna z dwóch podstawowych jednostek składni, stoi w najbliższej opozycji do grupy składniowej. Stanowi zespół wyrazów połączonych stosunkiem predykatywnej determinacji składniowej, która zachodzi między członem określanym (niekonstytutywnym) a określającym (i konstytutywnym zarazem).
Cytaty
Zdanie jestto szereg wyrazów tak ułożonych, że z nich powziąść można dokładnie o czém się mówi wyobrażenie. [...] Wyrażając myśli nasze możemy twierdzić, rozkazywać, zapytywać lub przeczyć. Stąd każde zdanie może być twierdzące, rozkazujące, pytające lub przeczące. [...] Zdanie jest albo proste albo złożone.
Mowa nasza składa się ze zdań, np. Bóg stworzył niebo, ziemię i wszystko, co się na niej znajduje. Człowiek sądzi, a Bóg rządzi. Módl się a pracuj. Jak sobie pościelesz, tak się też wyśpisz. Każde zdanie składa się z wyrazów.
Zdanie jest myśl czyli sąd wyrażony słowami, np. Uczeń pisze. Ziemia jest okrągła. Nauczyciel chwali ucznia. W każdem zdaniu musi być podmiot i orzeczenie.
To, co człowiek o jakiej osobie lub rzeczy myśli sądzi i wypowie, nazywa się zdaniem.
Cóż więc jest zdanie? Zdanie jest to myśl, sąd o jakiejś osobie lub rzeczy, wypowiedziany lub napisany wyrazami. [...]
Myśl (czyli sąd) o jakiej osobie lub rzeczy, wypowiedziana lub napisana wyrazami, nazywa się zdaniem dla tego, ponieważ ją wypowiadamy czyli zdajemy z siebie.
Zdanie zatem jest to myśl wypowiedziana słowami.
Краткое сужденіе, выраженное словами, называется предложеніемъ, zdaniem, нпр. Bezinteresowność jest cnotą, duma wadą. Dusza jest nieśmiertelna. Ja czytam. On jest biédny. Słońce schowało się. Kłamać jest haniebnie.