terminów gramatycznych online
zdanie
Zdanie — jedna z dwóch podstawowych jednostek składni, stoi w najbliższej opozycji do grupy składniowej. Stanowi zespół wyrazów połączonych stosunkiem predykatywnej determinacji składniowej, która zachodzi między członem określanym (niekonstytutywnym) a określającym (i konstytutywnym zarazem).
Cytaty
Jeżeli tylko myślę o jednéj rzeczy, przedmiocie, osobie, bez porównania i stosowania jéj do drugiéj, bez robienia wniosków; taka myśl nazywa się sądem, słowami zaś oddana w mowie lub na piśmie zowie się zdaniem.
Zdanie jestto szereg wyrazów tak ułożonych, że z nich powziąść można dokładnie o czém się mówi wyobrażenie. [...] Wyrażając myśli nasze możemy twierdzić, rozkazywać, zapytywać lub przeczyć. Stąd każde zdanie może być twierdzące, rozkazujące, pytające lub przeczące. [...] Zdanie jest albo proste albo złożone.
Zdanie jest to myśl wyrazami jasno wypowiedziana i wydająca sąd o jakiejś osobie lub rzeczy.
Powiedziano już wyżéj, że słowo wyraża sąd o osobie lub rzeczy, a więc bez słowa niema myśli czyli zdania.
Zdania dzielą się: najprzód na główne i podrzędne, a daléj na proste, ściągnięte, złożone, współrzędne, określające, dopełniające, wtrącone, nawiasowe, niezupełne.
To, co człowiek o jakiej osobie lub rzeczy myśli sądzi i wypowie, nazywa się zdaniem.
Cóż więc jest zdanie? Zdanie jest to myśl, sąd o jakiejś osobie lub rzeczy, wypowiedziany lub napisany wyrazami. [...]
Myśl (czyli sąd) o jakiej osobie lub rzeczy, wypowiedziana lub napisana wyrazami, nazywa się zdaniem dla tego, ponieważ ją wypowiadamy czyli zdajemy z siebie.
Zdanie zatem jest to myśl wypowiedziana słowami.