Historical dictionary
of grammatical terms online

spółgłoska głoska

Language: polski
EJO 1999, 458 Contemporary definition

Spółgłoski. Głoski, przy których wymawianiu występuje w obrębie jamy ustno-gardłowej przeszkoda (silne zwarcie lub silne zbliżenie narządów mowy), wskutek czego nie jest możliwy przepływ powietrza przez kanał głosowy bez zakłóceń.

Quotations

Drugie, misterniejszy wyrób głosowy, są jakby półtony, cieniujące dla dźwięczniejszego brzmienia głos samogłosek; zawsze na nich oparte, a w oderwaniu same przez się istniéć nie mogące, i dla tego spółgłoskami nazwane.

Mowa polska z tego względu stanie na czele innych, mając u siebie wyrobionych spółgłosek trzydzieści siedm, które są: j, l, ł, n, ń, h, ch, k, k’, g, g’, d, dz, dź, dż, t, c, ć, cz, s, ś, sz, z, ź, ż, r, rz, w, w, f, f’, p, p’, b, b', m, m’.

Przytem wyrazy na -nier mają różne pochodzenie, a mianowicie jedne pochodzą od obcych, w których w rodzimym języku pisze się też -nier, a więc w nich obce i między spółgłoską a samogłoską winnoby się oddawać w polszczyźnie przez j np. francuskie ingenieur, pol. inżynjer.

W ogólności zawsze piszemy i (nie ji) na początku wyrazów i po samogłosce: igła, ich, moi, pokoik, kleić, stoisz i t. d. a także w złożeniu po przedstawce na spółgłoskę np. bezimienny, rozigrany.