Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spółgłoska mocna

Język: polski
EJO 1999, 552 Definicja współczesna

Spółgłoski mocne. Spółgłoski artykułowane ze znacznym napięciem mięśni narządów artykulacyjnych, któremu towarzyszy zwiększone ciśnienie powietrza w ponadkrtaniowej części przewodu głosowego. [...] W pol. przeciwstawienie s. m. i słabych nakłada się na fonologiczną opozycję dźwięczności: s. bezdźwięczne są zarazem mocne, s. dźwięczne są słabe.

Cytaty

Np. Taki podział znalazłem u niektórych naszych pisarzów przesadzony któż to zrozumie? Pyt. „Spółgłoski polskie są twarde, miękkie, mocne słabe... i nie foremne".

Oto dowod, Niemcy nazywają spółgłoski dźwięczne i mocne słabemi, bo krótko i słabo wymawiają, suche zaś i słabe silniej i długo wymawiają i zatem mocnemi nazywają, to dla nich służy nie dla nas takowy podział.

Pamiętać, że u nas są [spółgłoskami] mocnemi i pierwotnemi; b, c, d, dz, z, g, h, j, ł, m, n, r, s, w, a inne pozostałe słabszemi i pochodnemi i usługującemi dla tych we wszystkiem, jako swym panom i głównodowodzącym.

Stąd znowu wszystkie spółgłoski ze względu na samo ich brzmienie dzielimy na głośne albo dźwięczne, dawniej nazywane słabemi [...] i ciche albo bezdźwięczne, zwane dawniej mocnemi: p, p', t, k, k', f, f', s, ch, c, cz, ć, sz, ś.