terminów gramatycznych online
spółgłoska twarda
Spółgłoski twarde (niepalatalne). Termin używany w opozycji do terminu spółgłoski "miękkie". Oznacza samogłoski nienacechowane miękkością.
Cytaty
Wyrazy złożone ze spółgłosek twardych winny bydź przeplatane wyrazami łagodnemi, bo inaczéj brzmią niemile np. zamiast: drzewo trzeszczało na kominie, lepiej jest: drzewo na kominie trzeszczało [...].
Któż bowiem nie czuje trudności w wymawianiu: czrzewech, sczwirdzi, nauczczce [...], przez zbieg spółgłosek twardych z miękkiemi, lub zbytnich; które dziś zmienione w wyrazach, ułatwiają wymówienie: w trzewiach, stwierdzi, nauczcie [...].
Na koniec w zmiękczaniu spółgłosek twardych takie wykonywają się zmiany: Twarde (дебелыя) b, p, m — w, f, — ł, n, d, t, r, z, s — Miękkie (тонкiя) b', p', m' — w' f', —1, ń, dź, ć, rz, ź, ś — ch, h, g k sz(ś), ż(ź), dz, ż, c,cz.
Rodzaj męzki kończy się na na: Sp. twardą, np. prałat [...]. Sp. miękką, np. zięć. półgłoskę j, np. gaj [...]. Samogłos. a, np. rządca.
P. Na jaką głoskę kończą się słowa w swym pierwiastku, czyli w trybie bezokolicznym? Słowa w swoim pierwiastku czyli w trybie bezokolicznym, kończą się na ć, niektóre z nich wszakże na spółgłoskę twardą c, dz, np. szyć, stać, pić, jeść; tłuc, wlec; strzydz, strzedz, i t.d.
Spółgłoski miękkie tworzą się ze spółgłosek twardych pod wpływem samogłosek miękkich, jotowanych i innych różnych dźwięków.
E natęża się na o lub a, jeżeli po niém następuje twarda spółgłoska.
Spółgłoski (consonantes) rozróżniamy: [...] B. Ze względu na udział średniej części języka: ★miękkie (podniebienne, palatalne) i ★twarde (niepodniebienne, niepalatalne).
Twarde, p. spółgłoski.