terminów gramatycznych online
fonetyczny
Język: polski
Cytaty
Prawidło nawiasówek dla wyrazów cudzoziemskich. Utarte wyrazy polskie, i mniej utarte a potrzebne w naukach i dziełach polskich [...] mają pierwszeństwo przed obcemi, jako to: "Dzieje narodu polskiego" (łac. Hist. nat. pol.). Krócej jeszcze lepiej: "Dzieje Polski". (Historia polonica). [...] Na (logos (mowa), Filologus). Miłośnik mowy, (Filologia) dosłownie Miłośnictwo mowy lub zamiłowanie się w niej znaczy. Mamy właściwiej po polsku: "Mowoznawca, Mowoznawstwo". Mowopisarz (logographos) Mowopisownia i t. d. Głos (gr. fonē). Głoskozbior (gr. lat. fonetica). Głoskozbiorowy (fonetikos). Fonetyczny potwór. "Głosomównia" (Fonologia).
Fonetyczny przym. od Fonetyka: Zmiany fonetyczne (= polegające na zastępowaniu jednego dźwięku drugim, głosowe). Pisownia fonetyczna (= zgodna w przybliżeniu z brzmieniem). Transkrypcja fonetyczna (= pisownia oddająca dokładnie rzeczywiste wymawianie).
Głoski typu c, mianowicie dźwięczne ʒ ǯ ʒ́ bezdźwięczne c č ć, zwane afrykatami (affricatae) w literaturze fonetycznej, są głoskami zwarto-szczelinowemi. Odczuwamy je słuchem jako głoski pojedyncze, różnią się one jednak zasadniczo od wszystkich innych tem, że nie są artykulacyjnie proste i jednolite, lecz składają się z dwóch części, pierwszej: zwarcia, i drugiej: szczeliny.
[...] częstsze niż na piśmie jest też fonetyczne ’e w jednej formie [...].
[...] zamiast fonetycznego v'iʒa ta v'ysoku v'ežu powstaje v'iʒa ta vysoko v'ežo.
Na tym niewielkim przejściowym obszarze obserwować można różne wahania, unaoczniające powolne cofanie się swobody akcentowej. Gdy dzisiejszy akcent północnokaszubski powstał drogą fonetyczną, to południowy drogą wyrównań morfologicznych.
Fonetyczny «odnoszący się do fonetyki; związany, zgodny z wymową; dźwiękowy, głoskowy»: Zespół dźwięków używanych w danym języku [...] tworzy zasób fonetyczny danego języka. MAYEN. Poet. 26. Dokładne zbadanie fizjologiczne żywych faktów językowych, bezpośrednio dostępnych badaniu, często rzucić może światło na rozwój fonetyczny języków. DOR. Fon. 55. Ważnym czynnikiem fonetycznym jest akcent, czyli wyróżnienie jakiejś jednostki fonetycznej spomiędzy innych jednostek fonetycznych, a więc wyrazu w zdaniu, sylaby w wyrazie lub cząstki sylaby w sylabie. SZOBER Straż. 9. W pisowni polskiej (...) panują prawie wyłącznie tylko dwie zasady: czysto fonetyczna (...) i zasada morfologiczna, na mocy której poświęca się dokładność fonetycznego oddania brzmień chęci uwydatnienia związku danego wyrazu lub formy wyrazu z innymi wyrazami lub formami. BAUDOUIN w: Niwa VI, 1874, s. 79. Nazywam się Edmund Moulard, jakkolwiek w szkołach pisano nazwisko moje „Mular”, windykując mię za pomocą tej fonetycznej pisowni dla narodowości ruteńskiej. LAM J. Głowy I, 5. System fonetyczny języka, upodobnienie fonetyczne, wariant fonetyczny, pisownia fonetyczna. // SW.