Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

hiperpoprawny

Hasło w cytatach: hiperpoprawne
Język: polski
Dział: Kultura języka (współcześnie)
  • Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
  • Koniugacja (Końcowki osobowe, System koniugacyjny...Aoryst. Imperfekt ... Strona bierna. Inne formy złożone): Łoś III/1927
  • Słownik, tom III (H-K): Dor/1958–1969

Cytaty

Druga, na prawym brzegu dolnego Sanu i Wisły, mająca swe jądro w Janowskiem, musiała być pod wpływem Mazowsza, skoro — poza typem tług-em — nie udźwięcznia międzywyrazowo. Z dawniejszych zaś cech samodzielnych znamionują ją: a) zasadnicza wymowa zą.by, viʒ'ą, ciągnąca się od okolic Rudnika i Niska nad dolnym Sanem aż na pd.-wsch. od Lublina (Żuków, Krzczonów), będąca tu jednak w zaniku, wypierana mianowicie na lewym brzegu Sanu przez typ bez nosówek, a w Janowskiem przez typ literacki, skąd hiperpoprawne Ieńisuf [...].

Wpływ ten szedł od wschodu, znalazłszy nadto w mazurzących Mazowszu i Małopolsce podporę w hiperpoprawnem dawaniu pierwszeństwa dźwiękom š, ž, č, gdzie tylko z jakiegoś powodu przyszło im współzawodniczyć z s, z, c.

Hiperpoprawny -wni «przesadnie poprawny, usiłujący być bardziej poprawnym niż należy»: Akcent na trzeciej od końca, uchodzący za oznakę pewnego wykształcenia, wykazuje żywotność przejawiającą się w akcentuacji hiperpoprawnej w rodzaju np. ékipa. Jęz. Pol. 1952, s. 68. Sprzączka jest hiperpoprawna, dawniejsza zaś była sprzącka, pierwotnie sprządzka. NITSCH Wyb. II, 189.