Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyobrażenie fonetyczne głoski

Hasło w cytatach: wyobrażenie głoski
Język: polski
Dział: Fonetyka, Semantyka (współcześnie)
  • Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923

Cytaty

Wyobrażenie fonetyczne głoski składa się z poszczególnych cech, a są niemi wrażenia czuciowe i wzrokowe; wyobrażeniu fonetycznemu głoski odpowiada skojarzone z niem»znaczenie«, a jest niem oczywiście pewien element uczuciowy albo pewne nastawienie systemu nerwowego, żeby się wyrazić ogólnie. Za zasadnicze wyobrażenie głoski, to jest takie, które decyduje o jej gatunkowem wyobrażeniu, można uważać jej wyobrażenie psychofonetyczne w pozycji mniej więcej niezależnej, z pełnym udziałem wszystkich momentów artykulacyjnych, a więc już to w położeniu rzeczywiście odosobnionem, już to na początku wyrazu i powiedzenia w pewnym określonym stosunku do zgłoski i w normalnym nastroju; w każdym zaś razie nie w położeniu słaboakcentowem.

Podobnie ma się rzecz z inną możliwą zasadą podziału, zależną od rozmaitego stopnia indywidualności głosek i rozmaitego rezultatu rozwoju. Obfitość i płynność składników wyobrażenia fonetycznego głoski daje większą sposobność do kojarzeń z innemi, a więc i przesunięć całego wyobrażenia, rozmaitości i wielkości jego zmian; krańcowym przykładem tego są np. losy głoski i ̯ (j) w różnych językach, ponieważ ta głoska ma równie dobrze składniki wokaliczne jak konsonantyczne.