terminów gramatycznych online
przedzak
Cytaty
Reśtujące 18 bukw zową się Społgłoskami (Consonantes) dlatego, iż żadna nie może być na ucho słyszaną, bez przybrania jednej z Samogłosek przed sobą, lub za sobą, z ktorą się razem w spolnym tonie wygłasza, a sama przez się, jako w wyosobnieniu, jest niemą, bo, tylko z Samogłoskami zstaje się głośną, nie stanowi nigdy żadnej złogi w słowie; a jeżli też znaczy przez się słowo, jak w przedzakach k, w, z, to każda, albo oddzielnie wygłaszać się musi z podłączoną Samogłoską, potrzebną do wydania na ucho tych samych przedzakow bez rządu: ku, we, ze, albo łączyć się ze złogą następującego, od nich rządzonego słowa, i dopiero z Samogłoską, w tej zlodze brzmiącą, czy się bezśrednio na niej opiera, czy przez drugie Społgłoski od niej jest odgrodzoną, w jednym spolnym tonie bydź usłyszaną, np. ksobie , w oknie, z troską itd.
Polacy nie lubią w Narodowych słowach powtarzać Spółgłosek tak, iżby jedna do poprzedzającej, a druga do następującej złogi należała, jednak w wielkiej liczbie Słowiańskich wyrazów powtarzają niektóre to z potrzeby przepostacania bukw. W nakłonach, jak się zdarza w Imionach, mówiąc np. o młocce, o placce itp. to z zbiegu przyległych Przedzakow, np. Naddziad, oddany itp. to dla różnienia znaczeń, np. w słowach: lekki (levis) dla różnienia tego Przymiotnika od Istotnika leki (medicamenta), ssę, ssiesz, ssie, ssą itd dla rożnienia od się i od są, Panna (Virgo) dla rożnienia od Pana (Domini).
Praepositio (Vorwort) Przedzak.
O ile jednak neologizmy Szumskiego utrzymane były w granicach zdrowego rozsądku, to nie można tego powiedzieć o całym ich zestawie u J. Przybylskiego [...].
Nomen substantivum proprium — samowłasne (s. 63), concretum — istotnik podzmysłownik, abstractum — umysłownik (s. 95); pronomen demonstrativum — zaimię wskazywalne (s. 262); verbum — głagoł, adverbium — okoliczniak, praepositio — przedzak, coniunctio — spajak, interiectio — natrącak.