of Grammatical Terms online
spirant
Language: polski
Etymology: łac. spirans 'tchnący'
Zob. spółgłoska szczelinowa
Quotations
Głoski są bardzo rozmaite co do rozwartości narządu mownego przy ich wymawianiu, a także co do innych cech charakterystycznych, a stąd podziały na samogłoski (vocales), sonorne, spiranty i zwarte, na dźwięczne i głuche, ustne i nosowe itd.; a ich ewolucja bezpośrednio jest także od tego zależna.
W zgłosce końcowej, to znaczy głównie w całej masie nominatywów, nastąpiła w lechickim regulacja fonetyczna zacierająca wszelkie dawne różnice, a mianowicie zostały wzdłużone wszystkie pełnogłoski jednakowo przed spółgłoskami (etymologicznie) dźwięcznemi a) zwartemi, b) spirantami. c) j l r, d) nosowemi (w tym wypadku w polszczyźnie drugorzędnie usunięte, ale w st. języku i narzeczach pán trzém (PP trʒeem) ‘atrium’ d. pl. synóm wám itd.
Natomiast bardzo wiele cech, mniej lub więcej specyficznie polskich: nieruchomy i bezbarwny akcent, równie bezbarwny iloczas, wstępne zwarcie krtani, silne zbiegi spółgłoskowe (krwawy, krnąbrny brnąć, skrwawić, wstrząsnąć, westchnąć, grzbiet, st. wezkwtło ‘zakwitnęło’, pchnąć, uszczknąć, móżdżku, tkwić....), zniknięcie dawnej tendencji słowiańskiej do otwartych zgłosek, nowo powstałe afrykaty, spalatalizowane spółgłoski i spiranty (ć dź, cz dż.... ń b'.... rz....) — toby były może ważniejsze rysy polskie.