Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

odmiana pierwsza czasownika
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: 1wsza odmiana, I-a odmiana, I. odmiana
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • Część II. Rozdz. 2. Odmiany. (Fleksya) : Jes/1886
  • Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861

Cytaty

Łaz/1861, s. 156 Definicja

Cechy 1éj odmiany są: a). Podstawy zakończone na i, y, łączą się z końcówką bez spójki; im, ym zlewają się w ę, np. soli-m = solę […]. b). Przed końcówką ę, ą, cienka spółgłoska przed i będąca twardnieje na grubo-miękką, tj. na łagodną; jeżeli zaś nie ma odpowiedniéj łagodnéj, twardnieje na przyciskową, a jeżeli i téj nie ma, zostaje cienka, np. chodzim = chodzę [...].

Jes/1886, s. 125

Wszystkie czasowniki (słowa) rozkładamy na trzy odmiany (konjugacye), a to wedle znamion w temacie, który znajdujemy w 3-ej osobie czasu teraźniejszego.

I-éj odmiany znamieniem jest samogłoska -a w temacie 3-éj osoby liczby pojedyńczéj czasu teraźniejszego; np.: (kochać) — kocha (mieć) — ma.

Jes/1886, s. 126

Wzorzec (trzech odmian czasownikowych (konjugacyj).

I. odmiana. II. odmiana. III. odmiana.

Powiązane terminy