terminów gramatycznych online
koniugacja pierwsza
Język: polski
- Chapitre II. Des verbes / Rozdział II. De verbo: Fook/1768
- Części mowy: ZwO/1924
- Część druga. O częściach dyskursu: Duch/1699
- Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
- Etymologia: SzyPocz/1770, SzyGram/1767
- Fleksja: Król/1922
- Fleksja czyli nauka o odmianach: Kr/1897
- Fleksja czyli nauka o odmianach, albo odmiennia: Kr/1917
- O Słowie: Malin/1869
- O etymologii: Mal/1700
- O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
- O literách włoskich i wymowieniu ich: Sty/1675
- Rozdział VII. O słowie: Szt/1854
- Traktat I. O ortografij francuskiej: Dąb/1759
- Traktat II. O częściach dyskursu: Dąb/1759
Cytaty
Bywáją też ákcentem utwierdzone trzecie osoby Perfecti simplicis Conjugationem, to jest (w czásie prostym przeszłym staczánia słow) pierwszej, wtorej, i czwartej Coniugatiej.
Exemplum VERBI ACTIVUM Primae Coniugationis. Przykład słowá czyniąceg[o] pierwszej Coniugátiej.
Première Conjugaison; des verbes qui se terminent en er. Pierwsza Konjugacya; o słowách ktore się terminują ná er, jáko to chanter, śpiewáć [ʃpiewáć].
Do piérwszéj kóniugácyéj referują słowá, których tęmá to jest najpiérwszy początek jest zakóńczóny na syllábę er.
R się zamilcza naprzod ná końcu Infinitywa pierwszych i drugich koniugacyi.
Następuje FORMA pierwszej Koniugacyji ná słowa czyniące.
Do tej koniugacyi należą wszystkie słowa, których się tema kończy na syllabę er, nap: regner krolować [...].
P. Ktore słowa należą do pierwszej Konjugacyi? O. Te, co mają wtorą osobę sposobu skazującego czasu teraźniejszego małej liczby na asz.
Słowa pierwszej Konjugacyi nie regularnie staczające się.
Przykład I. Konjugacyi
La Conjugaison est l'inflexion differente du verbe, qui donne divers tems, il y a quatre Conjugaisons régulières, comme nous verrons plus bas, après avoir donné la Conjugaison du verbe Sum. La voyelle, qui est devant le re, de l'Infinitif en donne la difference. L'Infinitif du verbe amo, est amare, aimer. Du verbe Doceo, docere, enseigner. Du verbe Lego, legere, lire. Du verbe audio, audire, entendre. La première a as, à la seconde personne du present. La seconde es. La troisième is bref. La quatrième is long.
[...]
Koniugacja jest nachylanie czyli inflexja verbi dająca różne czasy. Cztery są koniugacje regularne, jako niżej obaczemy po koniugacji słowa Sum. Vocalis, ktora jest przed syllabą re Infinitivi, czyni rożnicę między niemi. Infinitivus verbi Amo kocham, jest amare kochać; Verbi Doceo, uczę, docere, uczyć. Verbi Lego czytam, legere, czytać, Verbi Audio słyszę, audire, słyszeć. Pierwsza ma drugą osobę praesentis na as; Druga na es; Trzecia na is krotko wymawiając; Czwarta na is długo mowiąc.
PRZYKŁAD pierwszej Koniugacyi. Czas teraźniejszy. Sposob Skazujący. L. P. Ja czytam, ty czytasz, on czyta.
Podług piérwszéj koniugacyi czasują się te słowa, które w osobie III, l. p. czasu teraźniéjszego, lub przyszłego dokonanego trybu oznajmującego mają końcową samogłoskę: a, w trybie bezokolicznym kończą się wszystkie na: a, wyjąwszy nieforemne: mieć, np. wołać, woła; trwać, trwa i t. d.
[...] Te 5 szeregów składają lą naszę konjugacyją czyli gromadę […].
Koniugacja I-sza obejmuje słowa, których osnowa teraźniejszości utworzona jest z pierwiastku za pomocą przyrostka -e; np. niesie, bierze, drze.
Konjugacja I-sza obejmuje słowa, których osnowa teraźniejszości ma przyrostek -e- (niesie-, dmie-, bierze-, drze-).
Do konjugacji I-ej należą słowa, których osnowa teraźniejszości powstała przez dodanie przyrostka -e do pierwiastku, np. niesie-, bierze-, drze-, a dla osoby 1-ej i 3-ej l. mn. przyrostka o: nieso-, biero-, dro- itp.
Czasowniki podzielone są na 2 koniugacje. I -ę klasa 1. -ę -esz (temat zmienny) nios-ę niesi-esz, klasa 2. -ę -esz (temat niezmienny), pisz-ę, pisz-esz, klasa 3. -ę -isz (-ysz) nosz-ę, nos-isz, słysz-ę, słysz-ysz II -m działa-m, umie-m.
Konjugacja I. Grupa 1. Wyrównania analogiczne samogłosek obejmują przeważną część Polski [...].
Konjugacja II przedstawia różne pomięszania z nosowemi tematami pierwszej [koniugacji] [...].
[...] imp. konj. I i II dřë [...].
Czasowniki, są to słowa, któremi wyrażamy czynność lub stan osób lub rzeczy. Mają one w języku portugalskim cztery odmiany czyli konjugacje (conjugações). Do 1-ej konjugacji należą czasowniki zakończone w bezokoliczniku na ar: chamar (wołać); do 2-ej czasowniki na er: comer (jeść); do 3-ej na ir: sentir (czuć); do 4-ej zakończone na ôr: pôr (kłaść).