Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

imiosłów zwyczajny

Hasło w cytatach: imiesłów zwyczajny, imiosłow zwyczajny, imiosłowy zwyczajne
Język: polski

Cytaty

Imiosłow zwyczajny ma własność Przymiotnika i Słowa. Jako Przymiotnik odmienia się przez Rodzaje, Liczby, Spadki, a niekiedy i przez Stopnie, a jako Słowo Czasy oznacza.

Imiosłowy zwyczajne Teraźniejszy: Będący a, e [...] Przeszły: Były, Była, Byłe, z rzeczownikiem [...] Przyszły [...] Mający, a, e, być (znanym, ną, ném, nymi, nemi).

IMIOSŁOWY [...] 2. Zwyczajne czyli Okoliczne. Teraźniejszy czynny. Znający r. m. [...] Różnoczasowy bierny rodzajowny (35). Znany, m. Bity, m. Robiony, m. [...] Różnoczasowy bierny nierodzajowny (35). Znano. Bito. Robiono. [...] (35) Imiosłowy te, dla tego zowią się Różnoczasowe, iż przyjmują różne czasy słowa posiłkowego, dla czynienia z niemi różnych czasów w czasowaniu bierném. (36). Imiosłowy bierne nierodzajowne, znano, bito, i t. d. wszystkie samy, znaczą czas przeszły, ze Słowem zaś posiłkowem różnych czasów, różne czynią czasy jednoosobownie. Przyszłyczynny. Mający, m. znać. Mający bić. [...] Przyszły bierny Mający być znany, Mający być bitym.

IMIOSŁOWY Osobliwe czyli Bez-okoliczne. Teraźniejszy. Czynny: znając się [...] Przeszły. Czynny: znawszy się. Pobiwszy się. [...] Przyszły. Czynny: Chciawszy się znać. Musiawszy się pobić. [...] 2. Zwyczajne czyli Okoliczne. Teraźniejszy. Czynny: znający się (41), znająca się [...] Przyszły. Czynny: Mający się i t. d. znać [...] Rzeczowniki słowowo-nijakie. Znanie się. Pobicie się. [...] (41). W słowach zaimkowych nie ma Imiosłowów różnoczasowych; Imiosłow czynny zastępuję ich miesce czasując się ze słowem posiłkowém, być np. On jest (był, będzie, i t. d.) znający się na kim lub na czém.

Fakultatywności rodzimej terminologii gramatycznej położył tamę podręcznik polszczyzny O. Kopczyńskiego [...].

Coniugatio — czasowanie [...], participium flexible — imiesłów, uczestnik (t. 2, przyp.), imiosłów (wyd. z r. 1817) zwyczajny, inflexible — osobliwy, activum — czynny, passivum — bierny [...].