terminów gramatycznych online
modus optativus
Język: łaciński
Cytaty
[…] Tryb rozkazujący (modus imperativus) wyraża czynność lub stan, przez osobę mówiącą uważany za konieczny, tj. wymagany; używa się więc na wyrażenie rozkazu, zakazu, zachęty, prośby lub żądania osoby mówiącej; często, wyrażając życzenie, zastępuje optativus.
[…] Tryb warunkowy dzieli się na trzy główne odcienie (sposoby:) […] 3) Sposób życzący (modus optativus) wyraża czynność lub stan pożądany dla osoby mówiącej, bez względu na to, czy życzenie może być urzeczywistnione, czy nie.
[…] Sposób życzący (modus optativus) oznacza czynność pożądaną i używa się w zdaniu pobocznym, jeżeli czynność przedstawia się nie jako fakt rzeczywisty, lecz jako zamiar lub życzenie podmiotu zdania nadrzędnego. Ten sposób napotykamy: a) w zdaniach okolicznościowych celu [...], zaczynających się od spójnika aby (żeby, ażeby, by), albo też względnych, w których który by znaczy: dlatego (po to), żeby. b) w zdaniach dopełniających spójnikowych po słowach, wyrażających chęć, potrzebę i staranie [...], tudzież obawę [...], a także w pewnych razach po słowach, oznaczających spowodowanie i osiągnięcie czego [...]. c) w zdaniach czasowych ze spójnikami nim, aż, dopóki, skoro ( = nimby, ażeby, dopóki by, skoro by), jeśli w zdaniu głównym poprzedza słowo, oznaczające życzenie lub rozkaz, w czasie przeszłym z bezokolicznikiem [...]. d) w zdaniach warunkowych ze spójnikiem byle [...], oznaczających warunek wymagany [...]. e) w zdaniach skutkowych sposobu i stopnia, jeżeli chcemy wyrazić nie skutek rzeczywisty, lecz tylko pożądany lub zamierzony [...]. f) W pytaniach zależnych używa się optativus, jeżeli czynność przedstawia się jako zamiar lub życzenie podmiotu zdania nadrzędnego [...].