Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spajanie polskie

Hasło w cytatach: spájanie polskie
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Prof. Smith, Duńczyk, w swojéj Gramatyce Języka Polskiego dzieli spájanie polskie na oddziały, s których jeden obejmuje spájanie słów piérwotnych, drugi słów pochodnych […].

Drugą spójką jest samogłoska i, którá w 1éj osobie liczby mnogiéj przed końcówką my stopniuje się w żywéj mowie polskiéj w samogłoskę e. Poniewáż tylko formy osobowe oznaczają słowo w całéj pełni i łączą temáta w naszym spájaniu spójkowym s końcówkami osobowemi bezwyjątkowo za pośrednictwem jednéj lub drugiéj z dwu wymienionych spójek [...], przeto według różnicy tych spójek podzielilibyśmy spájanie polskie s kś. Smotrzyskim na dwie główne gromady czyli konjugacyje. Lecz poniewáż słowa spájające się ze spójką o, je są już jednotemátowe, które z wyjątkiem słów płynnych urábiają tak formy osobowe, jak i bezosobowe od jednego i tego samego temátu, drugie zaś są dwutemátowe, to jest urábiają formy osobowe od jednego temátu, formy zaś bezosobowe od drugiego temátu, kończącego się zwykle, z wyjątkiem słów płynnych, na a; przeto ze względów dydaktycznych słowa spájające się ze spójką o, je dzielim na dwie główne gromady czyli konjugacyje.